Fizik-kimyoviy -gaz, suyuklik zichligi, yopishkoklik, jismlarning namligi
va xokazolarni o’lchash;
5. Issiklik -xarorat, issiklik va xokazolarni o’lchash;
6. Vakt, chastotani o’lchash;
7. Elektr va magnit kattaliklari -tok kuchi, kuchlanish, kuvvat, elektr
karshiligi, magnit maydonini va xokazolarni o’lchash;
8. Radioelektron -signallarni o’lchash;
9. Akustik kattaliklar -xavo, gaz, suv va katgik jismlarda, shovkin darajasi
va xokazolarni o’lchash;
10. Optiq kattaliklar-materiallarning optiq xususiyatlari (okligi, tinikligi,
rangi, yaltirokligi) ni o’lchash;
11. Ionli nurlanishni va yader doimiyliklarini o’lchash, ionli nurlanishning
dozimetrik
kursatkichlari,
ionli
nurlanishning
spektral
kursatkichlari,
radionuklidlarning faolligini o’lchash.
O’lchashning turlari vausullari O’lchashning ikki xil turi mavjud:
1. Laboratoriyaviy O’lchash.
2. Texnik O’lchash.
«Laboratoriyaviy O’lchash»-annk buladi va O’lchashning xatoligi
aniklanadi va xisobga olinadi. Bu O’lchash ilmiy-tadkikot ishlarida kullaniladi.
«Texnik O’lchash» - bu o’lchashda asbob xatosi anikdanmaydi, ammo
asboblar tasdiklangan xatolik chegarasida ishlatiladi. Ishlab chikarish sharoitida
xom ashyo va tayyor maxsulotlarning kursatkichlari texnik o’lchash yordamida
aniklanadi.
Ulchanayotgan kattalikning son kiymati quyidagi o’lchash usullari bilan
aniklanadi:
Bir karrali o’lchash - bir marotaba bajarilgan O’lchash. Masalan: vakt,
savdoda max,sulot massasi yoki xajmini o’lchash.
