Termiz davlat universiteti Tabiiy fanlar fakulteti

Hozirgi vaqtda biologiyaning turli sohalari orasida o‘simliklar fiziologiyasi

• Hozirgi vaqtda biologiyaning turli sohalari orasida o‘simliklar fiziologiyasi
• alohida o‘rin tutadi. o‘simliklarning fiziologiyasi yangi-yangi navlar chiqarishda,
• ularning hosildorligini oshirishda, hosil sifatini yaxshilash va ularni saqlashda
• mazkur fanning ahamiyati yildan yilga ortib bormoqda.
• O‘simliklar fiziologiyasi XVII-XVIII asrlarda va XIX asrning boshlarida
• mustaqil fan sifatida shakllandi. Dastlab italiyalik olim M.Malpigi (1675), ingliz
• R.Guk (1665) o‘simliklarning mikroskopik tuzilishi haqidagi ta’limotni yaratdilar.
• 1727 yilda ingiz botanigi S.Geyls o‘zining «o‘simliklar statikasi» asarida bir
• qancha fiziologik tajribalarning natijalarini yakunlab, o‘simliklarda ikki xil
• oqimning mavjudligini, ya’ni suv va ozuqa moddalarning pastdan yuqoriga va
• yuqoridan pastga qarab oqishini tasdiqladi. o‘simliklarda suvni harakatga
• keltiruvchi kuch ildiz bosimi va transpiratsiya ekanligini isbotladi_x0000_

O‘simliklar fiziologiyasi tarixida 1800 yil burilish yili hi-soblanadi. Chunki,

• O‘simliklar fiziologiyasi tarixida 1800 yil burilish yili hi-soblanadi. Chunki,
• shu yili J.Senebyening 5 tomlik «o‘simliklar fiziologiyasi» kitobi chop etildi va u
• o‘simliklar fiziologiyasining mustaqil fan sifatida tuђilishi va kelajakdagi
• rivojlanishiga asos soldi. J.Senebye «o‘simliklar fiziologiyasi» terminini taklif
• etish bilan chegaralanib qolmasdan, bu fanning asosiy vazifalarini, predmeti va
• usullarini aniqlab berdi.
• Rossiyada o‘simliklar fiziologiyasi XIX asrning ikkinchi yarmidan rivojlana
• boshladi. Unga Andrey Sergeyevich Faminsin (1835-1918) va K.A.Timiryazev
• (1848-1920) asos soldilar. A.S.Faminsin (1867) Peterburg universitetida mustaqil
• o‘simliklar fiziologiyasi kafedrasini tashkil etdi va 1887 yilda o‘simliklar
• fiziologiyasidan birinchi o‘quv kitobini yozdi. Uning asosiy ilmiy izlanishlari
• fotosintez va o‘simliklardagi modda almashinuv jarayonlarini aniqlashga
• qaratilgan edi. A.S.Faminsin tajribalar natijasida sun’iy yoruђlikda ham karbonat
• angidrit o‘zlashtirilib, kraxmal hosil bo‘lishini ko‘rsatdi._x0000_