Termiz davlat universiteti topografiya asoslari va kartografiya


 Terodolit bilan plan olishda joyda bajariladigan ishlar



Yüklə 1,41 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə71/114
tarix09.02.2022
ölçüsü1,41 Mb.
#52294
1   ...   67   68   69   70   71   72   73   74   ...   114
topografiya asoslari va kartografiya

 
5. Terodolit bilan plan olishda joyda bajariladigan ishlar
Terodolit bilan plan olish natijasida joyning gorizontal plani tuziladi. 
Terodolit bilan murakkab tafsilotli joylar (kishlok va shaxarlar, turli xil ekinzorlar, boglar, 
ekinzorlar,stantsiyalar va x.k.)ning plani olinadi. Odatda, terodolit bilan yirik masshtabli 
(1:1000,1:2.000 va 1:5.000) planlar olinadi. Terodolit bilan plan olishda bajariladigan ishlar 
tartibi kuyidagilardan iborat: 
1) Tayorgarlik ishlari; 
2) Rerkognostsirovka va ish plani tuzish; 
3)  Terodolit yullarini utkazish; 
4) Tafsilotlarni planga tushurish; 
5) Xisoblash va grafik ishlari; 
Plan olishga tayorgarlik kurayotganda plani olinadigan joy bilan tanishish uchun 
kartografik, gerografik materriaplar yigiladi va ular asosida bajariladigan ishlarning taxminiy 
plani tuziladi. Rerkognostsirovka-plani olinadigan joy bilan dastlabki marta bervosita 
tanishib chikishdan ibortadir. Bunda joy bilan tanishishdan tashkari, plani olinadigan joyda   
geroderzik     tayanch      nuktalarining muvjudligi    aniklaniladi,    plani    olinadigan    
joyning    chergarasi berlgilanadi   xamda   plan   olishda   tayanch   bulib   xizmat   
kiladigan nuktalarning  urni  tanlanadi.   Sungra terodolit  yullari  utkaziladi. Terodolit   
yullariga   tayanib   joydagi   tafsilotlar   planga   olinadi. Terodolit  bilan olishda joydagi 
tafsilotlar urnini  aniklash bussol bilan plan olishdagiga juda uxshashdir, farki shuki, bussol 
bilan plan olishda  joydagi  tafsilotlar   xarakterr li  nuktalarning  urnin  tayanch nuktalarga 
nisbatan aniklashda yunalishlarning 
azimutlari ulchansa, terodolit bilan plan 
olishda yunalishlar orasidagi gorizontal 
burchaklar  ulchanadi. 
 M: Bu shakya I va II nuktalar Plan olish 
nuktalari bulib, I -ga nuktaga nisbatan 
soyning Xarakterrli nuktalari -a,b,s,d Ni 
aniklash kerrak bulsin. Buning uchun 
terodolit A-nuktaga urnatiladi. Terodolitni 
urnatishda u nuktaga markazlashtiriladi va 


 
 
 
64 
terodolitning aylanish uki verrtikal xolatga kerltiriladi. Keryin terodolit gorizontal doirasining limbi 
I-II chizikka arierntirlanadi. Buning uchun limb va alidadaning maxkamlagich vintlari   bushatiladi   
va limb bilan birinchi verrnerrning   nol shtrixlari   bir-biriga   birlashtiriladi.   Sung   limb   va   
alidadani birgalikda aylnatirib kurish trubasiga karab 2 nuktaga urnatilgan вerха  ёки  рerйка 
визирланади. Бунда лимб ва alidadaning nol shtrixi urnidan siljib kertmasligi kerrak. Limb I-II 
chizigiga   orierntirlangandan keryin uning maxkamlagich vinti maxkamlanadi. Bu maxkamlagich 
vint 1-nuktada ish tomom bulgunga kadar bushatilmasligi kerrak. Terodolitni nuktaga urnatib, 
uning limbi  I-II  chizigiga orierntirlangandan  sung soyning xarakterrli     nuktalari  a,b,s  va  d  ga  
birin-   kertin  verxa  yoki  reryka urnatiladi. Kurish trubasi bu verxa yoki rerykalarga vizirlanib, 
birinchi verrnerrdan sanok olinadi. Bu olingan sanok boshlangich chizik (I-II) bilan kontur 
nuktasiga yunaltirlgan chizik   orasidagi gorizontal burchakning mikdorini kursatadi. 
Asbob turgan nukta bilan kontur nuktalari orasidagi masofa terodolit dalnomerri , rulertka yoki 
lernta bilan ulchanadi. 
Ulchash natijalari maxsus jurnalga yozib boriladi. Xar bir plan olish nuktasida ulchash ishlaridan 
tashkari abris xam chizib boriladi. Abris va jurnal asosida plan chiziladi. 
 
Terodolit bilan tafsilotlarni planga olish jurnali  
(I plan olish nuktasi) 
 

Yüklə 1,41 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   67   68   69   70   71   72   73   74   ...   114




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin