Termodinamikanin mövzusu

Qızmış buxarın əsas parametrləri

Qızmış buxar almaq üçün lazım olan istilik miqdarı:

Ümumi halda yazsaq (0⁰C-dən qızdırmaq üçün):
(3)
Harada verilmiş təzyiqdə i – qaynamayan mayenin entrapiyası, r – gizli buxarlanma istiliyi, - quru doymuş buxardan qızmış buxar almaq üçün lazım olan istilik miqdarıdır.


Nəm buxarın parametrləri

Prosesdə əvvəlcə nəm buxarın xüsusi həcmi tapılır.

v_x=vx+(1–x)vvx (1)
Qazan qurğularında buxarın quruluq dərəcəsi 0,900,95 - ə çatır. Ona görə də
v_x=vx
olur.
Bu nəm buxarın xüsusi həcminin ifadəsidir. Burada v quru buxarın xüsusi həcmidir. Nəm buxarın daxili enerjisi:
U_x=i_x+rx
ifadəsi ilə təyin olunur.
Klapeyron – Klauziusus tənliyi

Klapeyron – Klauziusus tənliyi 2 fazalı sistemlər üçündür. Bu tənliyi çıxarmaq üçün P – v diaqramında Karno tsiklinə baxaq. Fərz edək ki, cismin başlanğıc halı A nöqtəsinə uyğundur. Burada onun təzyiqi P, temperaturu T, xüsusi həcmi v₁ – dir.

Karno tsiklinin f.i.ə.:
; (1)
Görülən iş:


Bunları (1) –də nəzərə alsaq:

Gizli buxarlanma istiliyi r:
(2)
(2) ifadəsi ümumi hal üçündür. Maye – buxar fazası üçün isə:
(2)
olar. (2) – dən təzyiqin temperatura görə törəməsi aşağıdakı ifadə vasitəsilə tapıla bilər:
(3).
Su və buxarın entalpiyası

Su və su buxarının entalpiyasını təyin eymək üçün entalpiyanın ifadəsindən istifadə edək:

(1)
Məlumdur ki,
dQ=C_pmdT (2)
C_pm – sabit təzyiqdə istilik tutumunun orta qiymətidir.
(3)
olar.
Əgər (3) ifadəsini 0⁰C-dən (273 K) qaynama temperaturuna qədər inteqrallasaq və nəzərə alsaq ki,
S₀=0; i₀=0
onda

Çox vaxt sabit təzyiqdə su üçün C_pm

qəbul edilir. Onda
(4)
(4) ifadəsi qaynayan mayenin entalpiyasının ifadısidir. Əgər bu asılılığı T – S koordinat sistemində qursaq.

Burada i qaynayan mayenin entalpiyasıdır. Qrafikdən

(5)
S - quru doymuş buxarın entropiyasıdır.

(6)
(6) ifadəsi quru doymuş buxarın entalpiyasını tapmağa imkan verir və buradakı bütün parametrlər su buxarı cədvəlidə var.
Şəkildə nəm buxarın entalpiyasını S_x ilə işarə etmişik. Burada
(7)
X – quruluq dərəcəsi, r – gizli buxarlanma istiliyi.
(8)
(8) ifadəsi nəm buxarın entalpiyasını tapmağa imkan verir.
Qrafikdən istifadə edib quruluq dərəcəsini tapa bilərik:

Şəkildən qızışmış buxarın entalpiyası üçün:
(9)
Ümumi halda qızmış buxarın entropiyası:
(10)
(10) ifadəsi ümumi şəkildə qızışmış buxarın entalpiyasını tapmağa imkan verir.