Texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al

Kompyuter viruslarini aniqlash va yo‘qotish, ulardan himoyalanish uchun yaratilgan 
maxsus dasturlar 
antiviruslar
 deb ataladi.

---

Antiviruslar quyidagi turlarga bo‘linadi:
• 
detektor - dasturlar; 
doktor - dasturlar; revizor - dasturlar; 
filtr 
- 
dasturlar.
Doktor - dasturlar viruslarni topibgina qolmay, undan kompyuter dasturlarini xalos 
qiladi, ya’ni davolaydi. Ushbu dasturlar ichida keng tarqalganlari polifagi deb ataluvchi 
bir yo‘la ko‘p turli viruslari topishga va yo‘qotishga mo‘ljallangan doktordasturlari 
alohida ta’kidlashimiz mumkin. Ulaming ichida eng mashhurlari Kaspersky Antivirus, 
Norton Antivirus, ESET ENDPOINT Antivirus va Doktor Web lar hisoblanadi.
Filtr - dasturlar yoki “qorovul”lar ixcham rezident fayllar bo‘lib, kompyuter 
faoliyatidagi shubhali harakatlami tekshirib boradi va eng boshlang‘ich holatida, ya’ni 
ko‘payishga ulgurmasdan aniqlaydi. Masalan: com, .exe kengaytmalami o‘zgartirishga 
bo‘lgan urinishlar;
• 
fayl atributlarini o‘zgartirish;
• 
qattiq disklaming boshlang‘ich boot sektorlariga yozuvlar kiritish; 
tashqaridan 
rezident dasturlar kiritilishini nazoratga olish.
• 
Doctor Web polifag dasturi polimorf (turli darajali imkoniyatlarga ega) viruslarga 
qarshi kurashish uchun mo‘ljallangan. Uning ishlash mexanizmi boshqa antivirus 
dasturlariga o‘xshashdir.
Kompyuter ESET ENDPOINT Antivirus dasturi bilan himoyalangan bo‘lsa, dasturga 
murojaat qilinganda, ekranda muloqot darchasi ochiladi. Ushbu darchaning umumiy 
ko‘rinishi quyidagicha:
• 
состояние защиты - kompyuteming vimslardan himoyalanish holatini aks ettirish;
• 
сканирование - kompyutemi vimslardan tekshirish, vimslami yo‘qotish va dasturlami 
davolash;
• 
обновление - antivims dasturlari bazasini yangilash;
• 
настройка - dastumi sozlash ishlarini amalga oshirish;
• 
служебные программы - xizmatchi dasturlaridan foydalanish;
• 
справка и поддержка - ma’lumot va qo‘llab-quwatlash kabi bo‘limlarga ega.
Internet tarmog‘iga ulangan kompyuter Обновление - yangilash yordamida eng 
kamida bir oyda bir marta antivimslar bazasini yangilab turish zarur. Buning natijasida 
foydalanuvchi kompyutemi jahon hisoblash to‘rida to‘xtovsiz ishlab chiqilayotgan 
yangi viruslardan himoyalanishni mustahkamlaydi. Sozlash qismi yordamida 
kompyuterda joriy vaqt rejimida fayl tizimini, yaratilayotgan hujjatni, Internet tarmog‘i 
orqali amalga oshirilishi mumkin bo‘lgan tajovuzning oldini olish kabi himoyalash 
vositalari faoliyatini tashkil etishi mumkin.

---

Ishchi dasturlar yordamida kompyutemi himoyalash rejasini amalga oshirish, 
statistikasi va monitoringini olib borish, zaruriyat bo‘lganda qaytadan tiklash uchun 
ehtiyot disklarini yaratish kabi vazifalami bajarish mumkin.
Kaspersky antivirus dasturi ko‘p tarmoqli va keng imkoniyatli antivirus dasturi 
hisoblanadi. Dasturga murojaat qilinganda, ekranda muloqot darchasi ochiladi. Ushbu 
darchaning umumiy ko'rinishi quyidagicha:
• 
компьютер защищен - kompyuteming viruslardan himoyalanish holatini aks ettirish;
• 
проверка - kompyutemi viruslardan tekshirish, viruslami yo‘qotish va dasturlami 
davolash;
• 
обновление - antivirus dasturlari bazasini yangilash;
• 
отчеты - antivirus dasturi tomonidan amalga oshirilgan tadbirlar hisobotini chiqarish;
• 
экранная клавиатура - ekranda ramziy klaviaturani faollashtirish; 
больше 
функций - antivirus dasturining qo‘shimcha imkoniyatlarini namoyish etish.
Проверка bo‘limi orqali quyidagi ishlami amalga oshirish mumkin;
• 
полная проверка - kompyuteming barcha qismlarini to'la tekshirish
• 
быстрая проверка - operatsion tizimning faollashtirilishida bosh- lang‘ich fayllami 
tezkor tekshirish;
• 
выборочная проверка - tanlab olingan obyektlami tekshirish;
• 
проверка внешных устройств - kompyuteming tashqi qurilmalarini tekshirish;
• 
отчеты - bo‘limini faollashtirish orqali ekranda antivims dasturi to- monidan amalga 
oshirilgan ishlaming to‘la ro‘yxatini chiqarish.
Himoyalanish holati faollashtirilishi natijasida kompyuteming himoyalanish darajasi va 
bazasini yangilash zaruriyati borligi haqida ma’lumotga ega bo‘lamiz. Tekshirish 
funksiyasini faollashtirib kompyuterning tezkor xotirasi, qattiq va yumshoq disklar 
virusga tekshiriladi. Zarur bo‘lgan hollarda faqat xotiraning kerakli sohasini 
Выборочная проверка - tanlab tekshirish qismi orqali amalga oshirilishi mumkin.