Texnologiyalari

Program My_Unit; Uses ; Label < Metkalar>; Var
Begin End.
0 ‘tish operatoriga doir misol:
a:= 5.75;
b: = spr(a); goto L5; c: = 9.76;
L5 : d: = a + b.
Dasturdagi amal bajarish L5 : d:= a + b operatoriga uzatiladi.
Shartlar. Algoritmlar nazariyasidan ma’lumki, hisoblash jarayon­ larini shartli ravishda uch guruhga ajratish mumkin:
1. Chiziqli jarayonlar;
2. Tarmoqlanuvchi jarayonlar;
3. Takrorlanuvchi jarayonlar.
Chiziqli jarayonni hisoblash algoritmi qat'iy ketma-ketlik asosida amalga oshiriladi. Bunday jarayonni hisoblash uchun o‘zlashtirish operatorining o‘zi yetarli boiadi.
Tarmoqlanuvchi jarayonni hisoblash yoii ma’lum bir shartning bajarilishi yoki bajarilmasligiga qarab tanlanadi. Tarmoqlanuvchi jarayonlarni hisoblash uchun shartli operatordan foydalaniladi. Shartli operator ikki xil ko‘rinishda boiadi:
• *toiiq shartU operator;
• *chala shartli operator.
Toiiq shartli operator quyidagi shaklda yoziladi:
:= if
then else ,
bu yerda if (agar), then (u holda), else (aks holda) xizmatchi so'zlar.
Shunday qilib, to iiq shartli operatomi soddaroq qilib quyidagicha yozish mumkin:
if S then SI else S2;


bu yerda S — mantiqiy ifoda;
51 — S mantiqiy ifoda rost qiymat qabul qilganda ishlovchi operator;
52 — S mantiqiy ifoda yolg‘on qiymat qabul qilganda ishlovchi operator.
Shartli operatorning bajarilishi unda yozilgan SI yoki S2 opera- torlaridan birining bajarilishiga olib keladi, ya’ni agar S mantiqiy ifoda bajarilishidan so‘ng true (rost) qiymati hosil bo‘lsa, SI operatori, aks holda S2 operatori bajariladi.
To‘liq shartli operatorga doir misollar:
1. if a=2 then d: = x+2 else d: = x-2;
2. if (xthen begin y: = x * sin(x);
t: =x * cos(x) end else begin y: = 0; t: =1 end.
Chala (to‘liqmas) shartli operatorning yozilishini quyidagicha ifodalasa boiadi: