Texnologiyalari

for k:= k l to k2 do S;
bu yerda for(uchun), to(gacha), do(bajarmoq) — xizmatchi so‘zlari; к — sikl parametri (haqiqiy tipli bo'lishi mumkin emas);
kl — sikl parametrining boshlang'ich qiymati; k2 — sikl parametrining oxirgi qiymati;
S — sikl tanasi.
Operatorning ishlash prinsipi:
• «sikl parametri (sp) boshlang‘ich qiymat kl ni qabul qilib, agar bu qiymat k2 dan kichik bo‘lsa, shu qiymat uchun S operatori bajariladi;
••sp ning qiymati yangisiga o'zgartirilib (agar к son bo‘lsa, o‘zgarish qadami 1 ga teng, belgili o‘zgaruvchi bo‘lsa, navbatdagi belgini qabul qiladi va h.k.), yana S operatori bajariladi va bu jarayon к > k2 bo'lguncha davom ettiriladi. Shundan so‘ng sikl operatori o‘z ishini tugatib, boshqarishni o'zidan keyingi operatorga uzatadi.
Biz operatorlaming necha marta qaytadan hisoblanishini aniq bilsak, parametrli takrorlash operatoridan foydalanish maqsadga muvofiqdir.
Misol: S = ^{П 1} уig‘indining n ta hadi yig'indisini topish dasturini
Y -
M '
tuzing. Masalaning shakli quyidagicha bo'ladi:


unit Unitl; interface
Hisoblash uchun OK tugma X ni bosing
uses
W indows, M essages, SysUtils, Variants, Classes, Graphics, Controls, Forms,
^10-rasm. Dialogs, StdCtrls; type
TForml = class(TForm) Label 1: TLabel; Button 1: TButton; Label2: TLabel;
procedure Button lClick(Sender: TObject); private
{ Private declarations } public
{ Public declarations } end;
var
Forml: TForml; implementation
{$R *.dfm}
procedure TForml.ButtonlClick(Sender: TObject); Var
S:String; i,n:Integer; Sumnr.Real;
begin
S:=InputBox('Kiritish darchasi','N ni kiriting',"); N: =StrToInt(S);
Summ:=0;
For i: =1 to n do Summ: =Summ+(l/i); Label2. Caption: = ’Summa= ’+FloatToStr(Summ);
end; end.
Ayrim paytlarda sikl parametrini o‘sib borish emas, balki kama- yish tartibida o‘zgartirish mumkin, bu holda sikl operatori quyidagi shaklda yoziladi: