Tez özetleri Astronomi ve Uzay Bilimleri Anabilim Dalı

Bir Taşıtın Sürücüsü İle Modellenmesi Ve Simülasyonu

“Bir Taşıtın Sürücüsü İle Modellenmesi ve Simülasyonu” isimli tez çalışmasında otomobillerin belirli bir hızla yol alırlarken, yol pürüzlülüğü nedeniyle yolcuya iletilen dokusal titreşimlerin yolcuya olan etkisi incelenmiştir. Bu amaçla; insana etkiyen titreşimlerin etkisini standartlaştıran ISO 2631 ve BS 6841 gibi standartlarla tezde bulunan sonuçlar karşılaştırılıp sürüş titreşimlerinin insana olan etkisi gösterilmiştir.

Titreşim bir aracın yapılandırılmasında en önemli sebeplerden birisidir. Bir tasarımda taşıt sürüş performansındaki ilerleyen büyük mühendislik değişiklikler ve yöntemleri yapıyı öznelleştirmiştir. Sürüş titreşimleri olarak adlandırabileceğimiz bu olgu, yolcuya bu titreşimlerin yansımasıdır. Koltuk tarafından ya da yolcunun elleri ve ayaklarıyla yolcuya iletilen hissedilebilir titreşimler genellikle sürüş titreşimleri ile ilişkilendirilir. Bu sürüş titreşimleri bu tezde bir insan modelinin çeyrek taşıt, yarım taşıt ve tam taşıt modelleri ile birlikte modellenmesi aracılığıyla simüle edilerek incelenmiştir.

Çeyrek taşıt modeli aslında bir taşıtın tüm özelliklerini açıklamada bize yardımcı olamaz. Bu sebeple bu tezde akslar arasındaki uzunlamasına mesafeden dolayı taşıt, düşey doğrultudaki titreme ve sıçrama hareketlerini de içine alan çok girişli bir sistem gibi düşünülmüştür ve çok sayıda hareketten önemli bir hareket olan kafa vurma hareketi de göz önüne alınabilmiştir. Aynı zamanda bu tezde incelenen taşıtta kafa vurma, sıçrama titreşimleri radyal, çekiş doğrultulu ve yanal kuvvetlerle birlikte sürücü ve koltuk da model içerisine dahil edilerek modelleme ve simülasyon yapılmıştır.

Bu simülasyon için yapılan modelde literatürde kullanılan taşıt modellerinden ve insan modellerinden biri seçilmiştir. Böylelikle yedi serbestlik dereceli bir tam taşıt modeline koltuk ve üzerindeki sürücü de eklenmiştir. Sonuç olarak elde edilen 17 serbestlik dereceli sistem modellenmiş ve simüle edilmiştir. Elde edilen veriler ilgili standartlar ile kıyaslanıp sürüş titreşimlerinin yolcuya olan etkisi gösterilmiştir.