Tez özetleri Astronomi ve Uzay Bilimleri Anabilim Dalı

AKARSU Esra
Danışman : Prof. Dr. Yahya AYAŞLIGİL

Anabilim Dalı : Peyzaj Mimarlığı

Mezuniyet Yılı : 2009

Tez Savunma Jürisi : Prof. Dr. Yahya AYAŞLIGİL

: Prof. Dr. Ünal ALPTEKİN

: Prof. Dr. Adnan UZUN

: Prof. Dr. Asuman EFE

: Yrd. Doç. Dr. İ. Müge ERDÖNMEZ

İstanbul Örneğinde Mimari Yapıların Bitkilendirilmesi Üzerine Araştırmalar

Mimari yapılar bir kentin ana kimliğini oluşturan temel ögelerdir. Kentler; kültürel alanlar, sosyal alanlar, kentiçi açık yeşil alanlar ve rekreasyon alanları gibi birçok alan kullanım türünü içerir. Günümüzde gittikçe gelişen, büyüyen ve hızlı bir nüfus artışına sahip olan kentlerde karşımıza çıkan süreç; doğal alanların, kent içi açık yeşil alanların daralmasına ve ekolojik dengenin bozulmasına neden olmaktadır.

Gittikçe azalan kentiçi açık yeşil alanların karşısında gün geçtikçe artan mimari yapılar kentlerin yavaş yavaş beton kitleleri haline gelmesine sebep olmaktadır. Gelişen kentlerde geri dönüşümü olmayacak şekilde yükselen beton yapılar, asfalt yollara dönüşen doğal alanlar, betonlaşan yeşil alanlar ortaya çıkarmaktadır. Plansız olarak yapılaşan kentlerdeki yapı adalarını yıkıp yerine, doğal alanlar ile uyumlu ve kent içi yeşil alanlara önem verilmiş yeni yaşam alanları oluşturmak çok zordur. Bu nedenle; yatay düzlemde yeşillendirme yapmanın gittikçe zorlaştığı kentlerde, düşey düzlemde yapı yüzeyleri bitkilendirmesi alternatif bir yöntem olarak karşımıza çıkmaktadır.

Yapı yüzeylerinin (cephelerin) yeşillendirilmesi kent estetiğine ve ekolojisine katkıda bulunacak, insan sağlığına olumsuz pek çok etkisi bulunan çevre sorunlarının azaltılmasını sağlayacaktır.

Dünya geneline bakıldığında uzun süredir gündemde olan yapı yüzeyi bitkilendirmesi üzerine çalışmalar, ülkemiz kentleri için çok yeni ve üzerinde durulması gereken önemli bir mevzudur. Bu sebepten dolayı tez çalışması olarak bu konu seçilmiştir.

Yapı yüzeyleri bitkilendirmesi tasarımı normal bahçe düzenlemesinden farklı olarak sarılıcı ve tırmanıcı bitkiler ile yapılmaktadır. Sarılıcı ve tırmanıcı türler peyzajda, özellikle dar mekanların sıkışık yapılanma ile çevrelendiği kentsel alanlardaki bitkilendirmelerde vazgeçilmez türler arasındadır. Bu tip bitkilendirmenin en önemli tarafı; çok az bir toprak alanın bitkilendirme için yeterli olmasıdır. Yapı yüzeyi bitkilendirmesi; bina yüzey yapısı, binanın taşıma kapasitesi, güneş alma konumu ve bitkinin büyüme gücü gibi birçok konu hakkında bilgi sahibi olunmasını gerektirir.

Tez kapsamında; yapı yüzeylerinde kullanılabilecek bitkiler, bu bitkilerin dikim-bakım teknikleri, bu tip bitkilendirmenin avantajları–dezavantajları, kullanılabilecek destek materyalleri ve yapı yüzeyleri hakkında bilgiler verilmiştir. Yapılaşma sonucu doğal olarak yetişen bitkilerin yaşam alanlarının yok olması ve bu mekanların yeniden canlandırılabilmesi için yapılması gereken çalışmalar üzerinde durulmuştur. İstanbul ili yapı yüzeyi bitkilendirmesi üzerine araştırmalar yapılarak, bu bitkilendirme çalışmalarının doğru ve yanlış tarafları ortaya konulmuştur.

Bu araştırma ile; konu hakkında yapılmış olan çalışmalarla ilgili literatürlerin değerlendirilmesi, yapı yüzeyi bitkilendirmesinde önemli olan konuların (ekolojik, hortikültürel ve teknik) ortaya konulması ve bütün bunların göz önünde bulundurularak İstanbul’ a uygulanabilecek cephe yeşillendirmelerine öneri projeler oluşturulması amaçlanmıştır.