Tez özetleri Astronomi ve Uzay Bilimleri Anabilim Dalı

Elektrik Enerji Sistemlerinde Talep Tahmin Yöntemleri ve Yapay Sinir Ağları Uygulaması

Dünyada ardı ardına meydana gelen petrol krizlerinden sonra, yeni enerji kaynakları arayışı artmış olup, bulunan enerji kaynaklarının da sınırsız olmaması ve bir gün biteceği gerçeği üzerine iktisatın temel ilkesi olan arz talep dengesi işlemeye başlamıştır. Sürekli artan elektrik enerjisi talebine karşı, arz güvenilirliğinin sağlanması günümüzün en büyük sorunlarındandır.

Ülkemizde özellikle geçmiş yıllarda alışılagelmiş düşünce yapısı artık değişmekte olup, elektrik enerjisinin sınırsız, sosyal bir hizmet olmadığı anlaşılmaktadır. Bir varil petrol ve bir MWh elektrik enerjisinin hemen hemen aynı olduğunun öğrenilmesi, elektrik enerjisinin de bir ticari mal olarak kabul edilmesi gerekmektedir.

1994 yılından beri çalışmaları süren elektrik piyasasının oluşumu, özellikle 2001 yılında 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nun çıkarılması ve düzenleyici kurum olan Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) ‘nun kurulması ile elektrik enerjisine ve sitemlerine gereken önem verilmeye başlanmıştır. Özellikle özelleştirmeler ile daha önceleri siyasi rant kapısı olarak görülen elektrik sisteminde, artık fiyatları piyasa belirleyecek ve devlet çapraz sübvansiyonlara gitmeyecek, devletin ve milletin üzerindeki yük kalkacaktır.

Bilindiği üzere dağıtım, iletim ve üretim şirketlerinin en öncelikli hedefleri arasında meydana gelebilecek olan enerji talebini karşılamak yatmaktadır. Bu talebin karşılanabilmesi için elektrik üretiminden, dağıtımına her aşamada taleplerin önceden tahmin edilmesi gerekmektedir. Eğer tahmin edilen talep meydana gelen talebin altında kalır ise sistemde kısıtlamalar ve arızalar meydana gelebilecektir. Diğer türlü talep tahmini meydana gelenin üzerinde olursa da bu defa ölü yatırımlar ve yüksek fiyatlı gereksiz anlaşmalar yapılacak maddi kaynaklar doğru değerlendirilemeyecektir.

Geçmiş yıllarda talep tahminlerinin yerinde yapılamaması, devletin sürekli üretime yönelmesi dağıtım ve iletimde yetersiz yatırımdan dolayı sıkıntılar da görülmüştür. Bu kapsamda kurulan Enerji Piyasası ve Düzenleme Kurumu tarafından 2006 yılında yayımlanan Elektrik Enerjisi Talep Tahminleri Hakkında Yönetmelik’le talep tahminine verilen önem yasalarla sabitlenmiştir. Ancak çoğu halen devlet elinde bulunan dağıtım şirketleri talep tahnminlerini yaparken yetersiz kalmakta bilimsel yöntemlerden uzak yanlış tahminlerde bulunmaktadır. Bu sebeple, bu tez çalışmasında dağıtım şirketlerine talep tahminlerinde yol gösterecek tahmin hata oranlarını azalatacak, ve yardımcı olacak teknik veriler ve yöntemler sunulmuştur