Tez özetleri Astronomi ve Uzay Bilimleri Anabilim Dalı

MOLEKÜLER BİYOLOJİ VE GENETİK ANABİLİM DALI

ERKAN Itır
Danışman : Prof. Dr. Keriman GÜNAYDIN

Anabilim Dalı : Moleküler Biyoloji ve Genetik

Mezuniyet Yılı : 2008

Tez Savunma Jürisi : Prof. Dr. Keriman GÜNAYDIN

: Prof. Dr. Güler TEMİZKAN

: Prof. Dr. Avni KURU

: Prof. Dr. Nermin GÖZÜKIRMIZI

: Prof. Dr. Gülaçtı TOPÇU

Ammi visnaga ve Ammi majus (Umbelliferae)’un biyokimyasal analizi ve RAPD-PCR yöntemi ile polimorfizm ve filogenetik ilişkisi”

Bu çalışmada, Ammi visnaga ve Ammi majus’un çeşitli ekstraktlarının antioksidan, antifungal ve sitotoksik aktivitelerinin belirlenmesi ve RAPD-PCR yöntemiyle filogenetik olarak karşılaştırılması hedeflenmiştir. Bitkilerin metanol ekstrelerinin antioksidan aktiviteleri beta-karoten-linoleik asit yöntemi, DPPH radikal giderme aktivitesi ve metal bağlama yöntemleri ile belirlenmiştir. Ayrıca bu ekstrelerin toplam fenolik ve toplam flavonoit içerikleri de belirlenmiştir. Bitkilerin antioksidan aktiviteleri karşılaştırıldığında A. majus’un toplam fenolik ve flavonoit içeriklerinin A. visnaga’ya göre daha yüksek olduğu saptanmasına rağmen β-karoten linoleik asit yönteminde, A. visnaga’nın antioksidan aktivitesinin A. majus’a göre daha yüksek olduğu belirlenmiştir. DPPH yöntemi sonuçları her iki bitkinin de antioksidan aktivitelerinin yakın olduğunu gösterirken, A. majus’un metal bağlama etkisinin A. visnaga’ya göre daha yüksek olduğu gözlenmiştir. A. majus ve A. visnaga’nın metanol, hekzan ve kloroform ekstrelerinin Aspergillus niger üzerine antifungal etkileri incelenmiştir ve bu ekstreler, A. niger’in gelişimini engelleyememiştir. A. visnaga (kök) metanol ekstresi ve A. visnaga (tohum) metanol ekstresi, tümör hücrelerin %50 ve/veya üstü oranında, khellin ise DU-145 ve PC-3 hücreleri hariç diğer hücrelerin %50 ve/veya üstü oranında gelişimini engellemiştir. A. majus’tan elde edilen uçucu yağ, sadece MCF-7 hücresinde etki göstererek, hücrelerin %88’inin gelişimini engellemiştir. A. majus (kök) metanol ekstresi test edilen 4 hücre tipinde de etki göstermemiştir. Ancak A. visnaga’nın A. majus’a göre fenolik ve flavonoit içeriklerinin düşük olduğu görülmektedir. Bu sonuç, sitotoksik aktivite’den fenolik ve flavonoit bileşiklerin sorumlu olmadığını göstermektedir. Bitkiler moleküler düzeyde RAPD yöntemi ile karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. A. visnaga (Selam) ve A. majus arasındaki polimorfizm değeri % 0.041, A. visnaga (Selam) ve A. majus arasındaki polimorfizm değeri % 0.178, A. visnaga (Belen) ve A. majus arasındaki polimorfizm değeri ise % 0.65 bulundu. Buna göre A. visnaga (Belen) ve A. visnaga (Selam) örnekleri arasında %91, A. majus ve A. visnaga (Selam) örnekleri arasında %89, A. majus ve A. visnaga (Belen) arasında %81 benzerlik bulunmaktadır. Çalışmada kullanılan 20 primerin, örneklerde oluşturduğu polimorfik bantlar dikkate alınarak Sorensen indeksine göre filogenetik ilişkinin belirlendiği dendrogram hazırlanmıştır. 20 primerden sadece 4 primerin değerlendirilmesiyle ortaya çıkan bu sonuçların, polimorfik bantlar meydana getirecek daha fazla sayıda primer ile tekrarlanması gerekmektedir. Elde edilen verilerin, ileride yapılacak çalışmalara temel oluşturacağı düşünülmektedir.