Tezislər / Theses

THE 3
rd
 INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCES OF STUDENTS AND YOUNG RESEARCHERS 
dedicated to the 99
th
anniversary of the National Leader of Azerbaijan Heydar Aliyev
291
BƏZİ TEXNİKİ ÜZÜM SORTLARINDAN HAZIRLANAN 
ŞƏRABLARIN KİMYƏVİ TƏRKİBİNİN ÖYRƏNİLMƏSİ 
Ağazadə Üzeyir 
K
ə
nd T
ə
s
ə
rrüfat
ı
 Nazirliyinin
Üzümçülük v
ə
 
Şə
rabç
ı
l
ı
q Elmi-T
ə
dqiqat 
İ
nstitutu 
Ab
ş
eron, Az
ə
rbaycan 
[e-mail]
Elmi rəhbər: t.f.d., dos. Hüseynov Mövlud 
Açar sözlər:
üzüm sortları, introduksiya, şərab, keyfiyyət, kimyəvi və sensor analiz 
Ölkəmizdə şərabçılıq sahəsinin inkişaf potensialı nəzərə alınaraq bu 
istiqamətdə respublikamızda son illər mühüm addımlar atılmışdır. Belə ki, 
2001-ci ildə ulu öndər Heydər Əliyev tərəfindən “Üzümçülük və şərabçılıq 
haqqında” Qanun təsdiq edilmişdir
. 
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 
15 dekabr 2011-ci il tarixli Sərəncamı ilə “2012-2020-ci illərdə Azərbaycan 
Respublikasında üzümçülüyün inkişafına dair Dövlət Proqramı” və 2018-ci il 
3 may tarixli Sərəncamı ilə “2018–2025-ci illərdə Azərbaycan Respublika-
sında şərabçılığın inkişafına dair Dövlət Proqramı” təsdiq edilmişdir. Qeyd 
olunan proqramlar çərçivəsində ölkədə şərabçılığın inkişaf etdirilməsi, bu 
sahənin gəlirliliyinin və ixracat potensialının artırılması kimi məqsədlərə nail 
olunması hədəflənmişdir. Təsdiq olunmuş proqramlarda hər bir sahə üzrə 
ayrı-ayrılıqda ümumi inkişaf istiqamətləri müəyyənləşdirilmiş və tədbirlər pla-
nı hazırlanmış, plana uyğun olaraq tədbirlər həyata keçirilmişdir. 
Tədqiqat üçün Xindoqnı, Rkasiteli, Mədrəsə, Moldova, Həməşəra, Şir-
vanşahı üzüm sortlarından alınmış şərablar götürülmüşdür [Fətəliyev, 2011]. 
Tədqiqatın aparılma metodologiyası qarşıya qoyulan vəzifələrə kompleks 
yanaşmaya əsaslanmış [Mikayılov, 2012; Nəbiyev və Moslemzadeh, 2008; 
Pənahov və Hüseynov, 2019], ağ və qırmızı şərabların keyfiyyət xüsusiyyət-
lərinin öyrənilməsini əhatə edir [Tahirov və Hüseynov, 2020]. Texnoloji mər-
hələlər zamanı proseslərin optimal rejimlərinin dəqiqləşdirilməsi üçün şərab 
materiallarının əsas tərkib komponentlərinin öyrənilməsi üzrə kompleks araş-
dırmalar həyata keçirilmişdir. 
Şərab nümunələrinin fiziki-kimyəvi xüsusiyyətlərinin öyrənilməsi üçün 
klassik və müasir üsullarla analizlər həyata keçirilərək tədqiqatlar aparılmış-
dır (cədvəl 1). 
Aparılan analizlərin nəticələrinə görə etil spirtinin miqdarı Rkasiteli üzüm 
sortundan hazırlanan şərabda 13,0%/h; Abşeron şəraitində yetişdirilmiş Məd-
rəsədən alınan şərabda 13,50; Xindoqnıda 13,6; Şirvanşahıda 13,8; tünd 
Şirvanşahı şərabında 16,7; Moldovada 12,7; Şamaxı şəraitində yetişdirilmiş 
Mədrəsədə 13,0; Həməşərada isə 13,3 %/h olaraq müəyyən edilmişdir. 
Ümumi turşuluq Bayanşirə üzüm sortundan alınan şərabda aparılan analiz-
lərin nəticələrinə görə ən yuxarı 7,13 q/dm
3
, Xindoqnı şərabında isə ən aşağı 

---