Tezislər / Theses



Yüklə 17,55 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə289/493
tarix02.10.2023
ölçüsü17,55 Mb.
#151572
1   ...   285   286   287   288   289   290   291   292   ...   493
BHOS Tezisler 2022 17x24sm

BİRLƏŞMƏLƏRİN SİNTEZİ 
Nəzər Nəzərov,Afət Xəlilova,Günel Məhərrəmova,Cəmilə Əhmədova 
AMEA 
Ə
.M. Quliyev ad
ı
na A
ş
qarlar Kimyas
ı
 
İ
nstitutu 
Bak
ı
, Az
ə
rbaycan 
nazarov-nazar@rambler.ru 
Elmi rəhbər: akademik V.M.Fərzəliyev 
Açar sözl
ə
r
:
tiokarbamir, keto-efir, p-anisaldehid, 4-fenil-2-metil-6-tiokso-1, 5-
dihidropirimidin-3-tsiklik tiokarbamidlərin sintezi 
Funksional əvəzli pirimidinonlar geniş farmakoloji və bioloji aktivliyə ma-
lik heterotsiklik birləşmələr olduğuna görə trixlorsirkə turşusunda müxtəlif 
aldehidlərin asetilaseton və karbamid (tiokarbamid) iləüçkomponentli kon-
densləşməsi əsasında 3,4-dihidropirimidin-2(1H)onların səmərəli sintez üsu-
lu işlənib hazırlanmış və onların bəzi çevrilmələri aparılmışdır [1]. 


THE 3
rd
 INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCES OF STUDENTS AND YOUNG RESEARCHERS 
dedicated to the 99
th
anniversary of the National Leader of Azerbaijan Heydar Aliyev
302
Pirimidin əsası urasil, timin, sitozin, nukleotidlər, RNT, DNT tərkibində 
iştirak edir [1]. Tərkibində pirimidin fraqmenti iştirak edən metilurasil və pen-
toksil anabolik və antikatabolik aktivlik göstərir, eritro və leykopoezanın sti-
mulyatoru rolunu oynayır. Pirimidin fraqmentində müxtəlif funksional qruplar 
və radikalların iştirakı onların müxtəlif təyinatlı dərman maddələri, bakterisid 
və virus infeksiya müalicəsində geniş istifadəsinə imkan verir [3]. Tiokarbamid, 
b-keto efir, salisil aldehidi iştirakı ilə birmərhələli üçkomponetli kondensləşmə 
reaksiyası aparılır. Reaksiya trixlorrsirkə turşusu katalizatoru iştirakı ilə 5-6- 
saat müddətində aparılır. Sintez olunan birləşmələr ağ rəngli kristallardır[4].
 
4-para-tolil-2-metil-6-tiokso-1,5-dihidro pirimidin-3-tsikliktiokarbamid bir-
ləşməsinin sintezi aşağıdakı sxem üzrə aparılmışdır: 
Sintez aşağıdakı sxem üzrə aparılmışdır: 
N
H
NH
S
C
H
3
C
2
H
5
-O-C
O
S
H
2
N-C-NH
2
C
H
3
O
O
O
CH
3
H
O
-2H
2
O
+
+
Reaksiyanın gedişinə naziktəbəqəli xromotoqrafiya metodu ilə nəzarət 
edilmişdir. Reaksiya nəticəsində alınan birləşmələr kristal maddələrdir. Sin-
tez edilmiş birləşmələrin quruluşi İQ spektroskopiya metodu ilə tədqiq edil-
mişdir. 
 
Sintez edilmiş birləşmələrin quruluşu İQ və
1
H, 
13
C NMR spektroskopi-
yası ilə təsdiq edilmişdir. Təmizliyi isə nazik təbəqəli xromatoqrafiya ilə təyin 
edilmişdir. 

Yüklə 17,55 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   285   286   287   288   289   290   291   292   ...   493




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin