Tezislər / Theses

Deegre of possibility: 
 
Figure 3.
Fuzzy number membership function 
Accoording to figure 3, we can calculate the risk factors weights. 
S
b
³S
a
,
V(S
b 
³ S
a
=1, if m
b 
³ m
a
(7) 
0, if l
a 
³ u
b
(8) 
(
) (
)
(9) 
𝑉(𝑆 ≥ 𝑆 ) = ℎ𝑖𝑔ℎ𝑡(𝑆
∩ 𝑆 ) = 𝜇
(10) 
𝑉(𝑆 ≥ 𝑆 , … . . , 𝑆 ) = 𝑚𝑖𝑛 𝑉(𝑆
≥ 𝑆 ) = 𝑤 (𝑆 )
(11) 
References
[1] C.K.KWONG and H.BAI, A fuzzy AHP approach to the determination of importance 
weights of customer requirements in quality function deployment, Journal of Intelligent 
Manufacturing · October 2002 
[2] Xiaofeng Gong, Risk Assessment of Pipeline Failure Based on Fuzzy Analytic Hierarchy 
Process, 2019 IOP Conf. Ser.: Earth Environ. Sci. 384 012010 
[3] Fatin Amirah Ahmad Shukri, Zaidi Isa, Ranking Fuzzy Numbers with Fuzzy Analytical 
Hierarchy in Risk Assessment, Civil Engineering and Architecture 8(4): 669-705, 2020 
 
 

---

THE 3
rd
 INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCES OF STUDENTS AND YOUNG RESEARCHERS 
dedicated to the 99
th
anniversary of the National Leader of Azerbaijan Heydar Aliyev
90
PARKER-OLDENBURG METODU İLƏ ABŞERON 
YARIMADASININ QRAVİTASİYA SAHƏSİNİN İNVERSİYASI 
Samir Mübariz oğlu Abdullayev 
Bak
ı
 Dövl
ə
t Universiteti
Bak
ı
, Az
ə
rbaycan 
[e-mail] 
Elmi rəhbər: Akad. F.Ə.Qədirov, f.r.e.n., dosent A.H.Qədirov 
Açar sözl
ə
r: 
cazibə
 sah
ə
si, interfeys inversiyas
ı
, Furye transformasiyas
ı
, Parker- 
Oldenburq düsturu 
Qafqaz sıra dağlarının cənub-şərqində yerləşən Abşeron neftli-qazlı 
vilayəti Abşeron yarımadasını, Abşeron arxipelağının bütün akvatoriyasını və 
cənub hissədə Bakı buxtası adalar zonasını əhatə edir. Bu rayonun şimal 
tərəfini Mərkəzi-Xəzər, cənubunu isə Sanqaçal – Oqurçinski dərinlik qırılma-
ları təşkil edir və Neft daşları bu rayonun şərqindən keçir. Beləliklə Abşeron 
yarımadasının ümumi sahəsi 8000 km
2
olub, uzunluğu 130 km və eni Giləzi 
– Sənqəçal meridional xətti üzrə 85 km təşkil edir. Abşeron vilayəti geomor-
fologiyasına görə bir-birindən fərqlənən 4 sahədən ibarətdir ki, bu sahələrdən 
birincisi yarımadanın şimal-qərb hissəsini əhatə edir və şərqdən Goradil və 
Məhəmmədi kəndlərini birləşdirən xətlə, cənubdan ardıcıl surətdə Balaxanı, 
Binəqədi, Xırdalan, Qobu, Qaraheybət və Şorbulaqdan keçən xətlə hüdudla-
nır. Geomorfologiyasına görə fərqlənən ikinci zonaya Abşeron yarımadası-
nın cənub-qərb hissəsi aiddir. Zona relyef baxımından əsasən kiçik yüksəklik 
və dərin dərələrdən təşkil olunmuşdur. Qeyd etmək lazımdır ki, zonanın bu 
cür relyefə malik olması onu təşkil edən çöküntülərlə, xüsusilə Abşeron 
əhəngdaşları ilə bilavasitə əlaqədardır. Zonanın mərkəzi hissəsində qədim 
Xəzər çöküntüləri geniş yayılmışdır. Bu zonada palçıq vulkanlarının mövcud-
luğu ilə səciyyələnən yüksəkliklər və o cümlədən Lökbatan (101 m), Axtarma 
(158 m), Quşxana (47 m) və s. vardır. Üçüncü zona yarımadanın şərq hissə-
sini əhatə edirki bu da əsas etibarı ilə qədim Xəzər və müasir dövr çöküntüləri 
ilə örtülmüşdür. Zonada çox nadir hallarda dislokasiyaya uğramış və Abşeron 
çöküntülərindən təşkil olunmuş kiçik yüksəkliklərə rast gəlinir. Digər tərəfdən 
zonanın şimal-şərq sahil zolağı mürəkkəbləşmiş relyeflə səciyyələnir. Dör-
düncü geomorfoloji zona yarımadanın şərqində və cənubunda yerləşən ge-
niş akvatoriyanı əhatə edir. Burada dənizin dərinliyi 30-40 m-dən artıq deyil-
dir. Sahil boyu dənizin dərinliyi 0-20 m-dir. Abşeron arxipelağı adı altında 
məlum olan bu sahədə (dənizdə) Pirallahı, Çilov, Neft daşları, Qum adası, 
“İki qardaş” daşları, Qriqorenko daşları və digər yataqlar yerləşmişdir. 
Abşeron yarımadası geoloji qururluş baxımından alt Yuradan dördüncü 
dövrə qədər olan çöküntülərdən təşkil olunmuşdur. Təngi – Beşbarmaq 
antiklinorisi yarımadanın şimal qanadının elementini təşkil edir. Meqantik-

---