The archeological background

Osiyoning zamonaviy odamlar xususidagi dalillari.

Osiyodan topilgan qadimiy odamzot izlari Yevropanikiga nisbatan ancha xilma-xilroqdir. G`arbiy va Sharqiy Osiyoning qadimiy odamlarga oid topilma va qazilmalari o`rtasida katta farqlar bor. O`z ichiga Yaqin Sharqni ham qamrab olgan G`arbiy Osiyo geografik jihatdan Afrika bilan yaqin bo`lib, u yerdan bo`ladigan tabiiy migratsiyani ta`minlaydi. Mazkur regionda 200-50 ming yilliklarda neandertallar va ilk zamonaviy odamlar egallashgan davrda Uzoq Sharqda neandertallarga ham, zamonaviy odamlarga ta`luqli bo`lmagan odamlar istiqomat qilishgan. Yaqin Sharqda arxiak davrdan zamonaviy davrga arxeologik jihatdan o`tish xuddi Yevropada 40 ming yil ilgari mustyedan so`ngi paleolitga o`tishga tipologik jihatdan juda o`xshash. Agar zamonaviy odam Afrikadan Yaqin Sharq orqali G`arbiy Yevropaga o`tgan bo`lsa, buning dalillari Yaqin Sharqda bizni kutib turigan bo`lishi kerak.

Isroildagi yoshi 47-38 ming yilliklar oralig`ida bo`lgan Boker Tachit manzilgohi bu harakatning dalili bo`lib xizmat qiladi. Yaqin Sharqdan so`ngi paleolit davrida yashagan odam qoldiqlari yetarli darajada topilmagan. G`arbiy Osiyoda Yevropadan farqli ravishda zamonaviy odam mustye davridan shaklana boshlagan. Isroildagi taxminan 100 ming yoshli Skhul va Qafzeh manzilgohlari yuqoridagi fikrlarimizning yaqqol dalili bo`la oladi. Bu qoldiqlar neandertallarning zamonaviy odamga aylanilishi bosqichida bo`lishi mumkin. Shunga qaramasdan 60 ming yil muqaddam mustye davrida zamonaviy odamning shakllanishi bu hududda so`ngi paleolit davrigacha bo`lgan jumboq hisoblanadi. bu holat Skhul va Qafzehgacha zamonaviy odam shakllanihshi yuz berib bo`lganligini anglatadi. Yaqindagi tahlillar bu ikki manzilgoh aholisi xar-xil ovchilik strategiyalaridan foydalanishgan. Antropolog Klyayn Skhul va Qafzeh odamlari anatomik jihatdan o`ta o`zgaruvchan bo`lib, arxiak odamlarga tegishli ayrim belgilarga xususan, bad qovoqroq va katta tishlarga ega bo`lishgan. U bu xaqda shunday deydi: “ bu ikki odamlar guruhi ovchilik salohiyatiga ko`ra neandertallardan ko`ra zamonaviy odamning ajdodi bo`la oladi ”. ammo ular nevrologik jihatdan hali to`la zamonaviy odamga aylanmagan edi. Antropologlar Klark va Lindelylarning takliflari Kleynning taklifidan farq qilib, Sharqiy Osiyoda zamonaviy odamlarning vujudga kelish dalillariga ayrim dalillar yetmaydi deb hisoblaydilar.