The economy of enterprise

Korxonaning xavfsizlik xizmati, uning tuzilishi va vazifalari

Xavfsizlik xizmati korxonaning tuzilmaviy birligi bo’lib, xavfsizlik tartibini ishlab chiqish, o’rnatish va qo’llab-quvvatlash, shuningdek, unga rioya qilinishini nazorat qilishni amalga oshiradi. U o’z faoliyatida quyidagilarga asoslanishi lozim:

• 
  qo’riqlash tartibini tashkil etish bo’yicha qoidalar;
  

• 
  rahbar, mutaxassis va texnik xodimlar uchun maxfiy ma’lumotlar bilan ishlash bo’yicha lavozim yo’riqnomasi;
  
• 
  ma’lumotlarni texnik-muhandislik jihatidan himoya qilishni tashkil etish bo’yicha lavozim yo’riqnomasi;
  
• 
  xorijiy vakolatxonalar va vakillar bilan ishlash bo’yicha lavozim yo’riqnomasi.
  

Korxona xavfsizlik xizmati tarkibida axborot-tahlil bo’linmalari, xavfsizlikni ta’minlash yo’nalishlari bo’yicha tashkiliy bo’g’inlar hamda muayyan vazifalarni bajarish uchun vaqtinchalik tuzilmalar yaratilishi mumkin.
Korxona rahbariyati yoki aktsiyadorlik jamiyati boshqaruvi qaroriga ko’ra, muayyan maqsadlar va yuzaga keluvchi sharoitlarda xavfsizlikni ta’minlashning murakkab vazifalarini hal qilish uchun korxonaning etakchi mutaxassislarini jalb qilgan holda vaqtinchalik tuzilmalar yaratilishi mumkin.
Belgilangan vazifalarni bajarish uchun korxonaning xavfsizlik xizmati quyidagilarni amalga oshiradi:

• 
  ma’muriy-taqsimlash funktsiyasi, xavfsizlik tartibini o’rnatish va ta’minlash, mas’ul shaxslarning korxona xavfsizligini ta’minlash masalalari bo’yicha huquq va majburiyatlarini belgilash, shuningdek, korxonaning mazkur faoliyat turi sohasidagi vakolat funktsiyalarini amalga oshirishga oid qarorlar tayyorlash yo’li bilan amalga oshiriladi;
  
• 
  xo’jalik-taqsimlash funktsiyasi, xavfsizlik xizmatining korxona xavfsizligini ta’minlashda zarur bo’lgan resurslarni belgilash, korxona mulki va intellektual boyliklarini saqlash va ulardan oqilona foydalanishni ta’minlash chora-tadbirlarini tayyorlash va amalga oshirishda ishtirok etishi yo’li bilan amalga oshiriladi;
  
• 
  hisob-nazorat funktsiyasi, tijorat-moliyaviy faoliyatning eng muhim yo’nalishlarini ajratib ko’rsatish va korxonaning moliyaviy barqarorligiga tahdid soluvchi xavf-xatarning oldini o’z vaqtida olish, ularning manbalarini baholash, xavfli holatlarni nazorat qilishni yo’lga qo’yish, korxona xavfsizligiga ta’sir ko’rsatuvchi salbiy omillarni hisobga olish, shuningdek, korxonaning hayotiy ehtiyojlariga tahdid soluvchi g’irrom raqiblar, ishonchsiz hamkorlar, shaxslar va tashkilotlar haqida ma’lumotlar yig’ish yordamida amalga oshiriladi;
  
• 
  ijtimoiy-kadrlar funktsiyasi, xavfsizlik xizmatining kadrlarni joylashtirish, mehnat jamoalaridagi salbiy fikrlar, ijtimoiy ziddiyatlarning yuzaga kelishi sabablari va sharoitlarini aniqlash, janjallarning oldini olish, xodimlarga yo’riqnoma berish, ularda belgilangan xavfsizlik normalariga rioya qilish uchun javobgarlik tuyg’usini shakllantirishdagi ishtiroki orqali amalga oshiriladi;
  
• 
  tashkiliy-boshqaruv funktsiyasi, korxona xavfsizligini ta’minlash jarayonini boshqarishning doimiy tashkiliy tuzilmasini yaratish, qo’llab-quvvatlash va o’z vaqtida qayta tashkil etishga boshqaruv ta’sirini ko’rsatish, faoliyatning alohida yo’nalishlari bo’yicha moslashuvchan vaqtinchalik tuzilmalar, alohida bo’g’inlar o’rtasida belgilangan dasturiy maqsadlarga erishish uchun o’zaro aloqalar va muvofiqlashtirishni tashkil etish yordamida amalga oshiriladi;
  
• 
  rejali-ishlab chiqarish funktsiyasi, korxona xavfsizligini ta’minlash bo’yicha alohida maqsadli rejalar va dasturlar majmuini ishlab chiqish, ularni amalga oshirish,
  

xavfsizlik tartibini o’rnatish va qo’llab-quvvatlashga oid chora-tadbirlarni tayyorlash va bajarish yordamida amalga oshiriladi;

• 
  tashkiliy-texnik funktsiya, korxonada xavfsizlik tartibini moddiy-texnik jihatdan ta’minlash, maxsus texnikalar hamda yangi, progressiv texnologiyalar, maxfiy tartib va boshqa maxsus faoliyatlarni o’zlashtirish yordamida amalga oshiriladi;
  
• 
  ilmiy-uslubiy funktsiya, korxona xavfsizligini ta’minlashning ilg’or tajribalarini to’plash va tarqatish, xodimlarni o’qitishni tashkil etish, korxona oldida yuzaga keluvchi korxona xavfsizligini ta’minlashga oid muammolarni hal qilishning ilmiy jihatdan ishlab chiqish va uning bu sohadagi faoliyatini uslubiy ko’rsatmalar bilan ta’minlash yordamida amalga oshiriladi;
  
• 
  axborot-tahlil funktsiyasi, xavfsizlikka oid ma’lumotlarni maqsadli ravishda yig’ish, to’plash va ular bilan ishlash, buning uchun zarur bo’lgan ma’lumotlarni analitik tahlil qilishning texnik va uslubiy vositalarini yaratish va ulardan foydalanish, korxonaning manfaatdor bo’linmalari va alohida shaxslarni xavfsizlik xizmatida mavjud bo’lgan ma’lumotlar bilan ta’minlash yordamida amalga oshiriladi. Yuqorida keltirilgan funktsiyalar korxona xavfsizlik xizmatining zarur tashkiliy tuzilmasini shakllantirishga imkon beradi. Uning namunaviy tuzilmasi
  

quyida keltirilgan (12.2 - chizma).
Korxona xavfsizlik xizmati Nizomida uning maqsad va vazifalari, huquq va majburiyatlari, nazorat-taftish faoliyati belgilab beriladi. Xavfsizlik xizmati o’z faoliyatini korxona xavfsizligini yuqori darajada ta’minlash va qo’llab-quvvatlash asosida olib borib, quyidagilarni qamrab oladi:

• 
  maxfiy tartibdagi faoliyatni tashkil etish;
  
• 
  axborot xavfsizlini ta’minlash;
  
• 
  muhandislik-texnik muhofaza;
  
• 
  mehnat jamoalaridagi salbiy yo’nalishlarning oldini olishga oid faoliyat.
  

Махфий щужжатлар сектори

“КТ” белгили щужжатлар сектори

12.2-chizma. Xavfsizlik xizmati tuzilmasi.

4.