Tibbiy biologiya tibbiyot oliygohlari uchun oraliq savollariga javoblar. Hayitov sirojiddin ilhomjon o`gli

58-savol: Mitoxondriya qanday vazifani bajaradi? 
Митохондриянинг асосий функцияси энергия ҳосил қилишдир(ҳайвон ҳужайраларда 
95%га яқин).
Митохондриядаги энергия манбаи – биологик оксидланиш жараёнлари 
ҳисобланади, бу ҳужайра ёки тўқима нафас олиши бўлиб, у цитоплазмада гликолз 
ҳисобига ҳосил бўлган пироузум кислота оксидланиши билан бошланиб, СО
2
ва Н
2
О 
ҳосил бўлиши билан тугайди. Биринчи босқичда пируватнинг парчаланиши ва Кребс 
цикли(уч карбон кислота цикли) реакцияси матриксда кечади. Иккинчи босқич – ички 
мембранада оксидли фосфорилланиш бўлиб, бунда нафас занжиири ферментлари 
орқали электронларни водороддан кислородга ўтказиш ва АТФ синтези амалга ошади. 
Ҳар бир парчаланиш босқичида ҳосил бўлган эннергия АДФ ва ноорганик фосфатдан 
АТФ ҳосил бўлишига сарфланади ва шу АТФ митохондрияда йиғилади.
Ички мембранадаги фаол ташув тизими Са, Мg ва K ионлари транспортини 
таъминлайди, уларнинг концентрацияси цитоплазмага нисбатан митохондрия 
матриксида анча юқори. Митохондриялар бўлиниш ҳисобига ҳосил бўлади. 
Митохондриялар ҳақидаги назарияларнинг бирига асосан улар симбиогенез натижасида 

---

аэроб ҳужайралардан пайдо бўлган. Митохондрия бўлиниши(репродукцияси) хусусий 
генетик тизими – митохондриал ДНК репродукцияси хисобига бўлади.
Митохондриянинг бошқа функцияларига махсус синтез жараёнларида, масалан 
буйрак усти безида стероид гормонлар синтези ва алоҳида липидлар синтези ҳам мисол 
бўлади. Митохондриялар ҳужайрага тушаётган зарарли ва захарли моддаларни асосий 
ҳужайрадан чегаралаб, жамғара олади.
Шундай қилиб митохондриялар фавқулодда ҳолатда ҳужайранинг бошқак 
органоидлари вазифасини бажара олиш хусусиятига эга экан.
59-savol: Jinsiy hujayralar qanday usulda ko’payadi? 
Jinsiy hujayralar meyoz usulda ko’payadi.meyoz so’zi kamayish degan manoni bildiradi.