Til birliklarini sanang
Yüklə 406,42 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
Hozirgi kunda yoshlarning chet tillarini uzlashtirishlariga keng imkoniyat berilmoqda. Ushbu
gapda qaysi me‘yor buzilgan? ====grammatik ====orfografik (imlo) ====leksik ====uslubiy ++++ Mahalla qaqqa qaravotti. Ushbu gapda qanday me‘yor buzilgan? ====grammatik ====orfografik (imlo) ====fonetik ====uslubiy ++++ U shu qorong‘uzor bilan qo‘shilib ketgandek va qorong‘ulikning quchog‘iga kira borgandek mevazorning ichkarisiga yura bordi. Ushbu gapda qanday me‘yor buzilgan? ====grammatik ====orfografik (imlo) ====leksik ====so‗z yasalishi ++++ Tog‘ning darrasidan o‘tishga to‘g‘ri keldi. Ushbu gapda qanday me‘yor buzilgan? ====grammatik ====orfografik (imlo) ====leksik ====so‗z yasalishi Adabiy me‘yor nima? ====Jamiyat taraqqiyoti bilan baravar holda til va nutqdagi me‘yoriy holatlarni o‘rganish, tahlil qilishga ham ehtiyoj kuchayib borgan va bu muammolarni hal qilishda xalqning maishiy, ma‘naviy-ma‘rifiy turmushi, ijtimoiy-falsafiy va estetik dunyoqarashi, urf-odatlari singari qator omillar e‘tiborga olinishi. ====Jamiyat a‘zolari tomonidan qabul qilingan, ma‘qullangan va ularga tushunarli bo‘lgan til birliklarining nutq jarayonida qo‘llanish holati va imkoniyatidir. ====To‘g‘ri javob yo‘q. ====Xalqning maishiy, ma‘naviy-ma‘rifiy turmushi, ijtimoiy-falsafiy va estetik dunyoqarashi, urf-odatlari singari qator omillar e‘tiborga olinishi. ++++ Me‘yor – bu … ====tilning o‘zlashgan qatlamiga xos,asosan chetdan kirib kelgan so‘zlar sohaviy leksikada o‘rganiladi. ==== jamiyat taraqqiyoti bilan baravar holda til va nutqdagi me‘yoriy holatlarni o‘rganish. ====til va nutq tizimida me‘yor o‘ziga xos o‘rniga ega. Til va nutq tizimida me‘yor o‘ziga xos o‘rniga ega. ====jamiyat a‘zolari tomonidan qabul qilingan, ma‘qul-langan va ularga tushunarli bo‘lgan til birliklarining nutq jarayonida qo‘llanish holati va imkoniyatidir. ++++ Kasbiy nutqda nima asosiy o`rinni egallaydi? ====Sinonimlardan to‘g‘ri foydalanish. ==== Omonimlardan to‘g‘ri foydalanish. ====Antonimlardan samarali foydalanish. ==== Atamalar va mutaxassislikka oid leksika. ++++ Obrazli nutq - ====ma‘lum tasavvurlarni hosil qiluvchi nutq ====ifodali, boy nutq ====tushunarli, ta‘sirchan nutq ====so‗zlovchiga har tomonlama tushunarli nutq ++++ Nutqning kommunikativ sifatlariga nimalar kiradi? ====aniqlik, mantiqiylik,to‘g‘rilik ====to‘g‘rilik,ozlik, chiroylilik ====aniqlik, qisqalik, chiroylilik ====mantiqiylik, cho‘ziqlik, qisqalik ++++ === so‗zlarni to‗g‗ri tanlash, his-hayajon bag‗ishlash, diqqatn tortish, intonatsion va psixologik pauza ====his-hayajon, ko‗tarinki kayfiyat bag‗ishlash, psixologik pauza ====mantiqiy urg‗uga e‘tibor berish, ta‘sirli so‗zlash, boy tasavvurga ega bo‗lish ====tinglovchi dunyoqarashi, saviyasini e‘tiborga olish, adabiy tilni yaxshi bilish. ++++ Nutqning boyligini ta‘minlovchi sinonimiya hodisasi qaysi birliklar doirasida kuzatiladi? ==== so‗zlar, iboralar, qo‗shimchalar ====so‗z birikmalari, nutq tovushlari ==== so‗z-gaplar, qo‗shimchalar ==== so‗z qo‗shilmalari va iboralar ++++ Sof nutq bu- ====adabiy tilga begona bo‗lgan, o‗zlashmagan so‗zlar, gap qurilishida o‗rin olmagan nutq ==== adabiy til me‘yorlariga amal qilingan nutq ==== vaziyatga mos kelgan jo‗yali nutq ==== faqatgina o‗z qatlamga oid so‗zlardan foydalanilgan nutq ++++ Ushbu fikr muallifi kim? ―Agar nutq noaniq bo`lsa, u maqsadga erishmaydi‖ ====Kaykovus ====M.Qoshg‘ariy ====Aristotel ====Kushinskiy ++++ Nutqning to`g`riligi uchun qanday me‘yorlar hisobga olinadi? ==== sintaktik me‘yorlar, imloviy me‘yorlar, nutqiy me‘yorlar, adabiy me‘yorlar; ====leksik (lug`aviy) me‘yorlar, uslubiy me‘yorlar, morfologik me‘yorlar, kasbiy me‘yorlar; ==== fonetik (talaffuz me‘yorlari), morfologik me‘yorlar, sintaktik me‘yorlar, imloviy me‘yorlar, lug`aviy me‘yorlar; ==== imloviy me‘yorlar, lug`aviy me‘yorlar, orfoepik me‘yor; ++++ Ega-kesimning mosligi, ikkinchi darajali bo`laklarning ularga bog`lanish qonuniyatlari qaysi me‘yorga kiradi? ==== lug`aviy me‘yorlar ==== sintaktik me‘yorlar ==== imloviy me‘yorlar ==== morfologik me‘yorlar ++++ Yagona va umumxalq yozuv me‘yorlariga tayanib, maxsus ishlangan va kelishilgan imlo qoidalarida o`z ifodasini topadigan me‘yor qaysi me‘yor hisoblanadi? ====lug`aviy me‘yorlar ====sintaktik me‘yorlar ====imloviy me‘yorlar ==== fonetik (talaffuz me‘yorlari) ++++ Nuqtalar o‗rniga mos javobni qo‗ying. …… tabiat va jamiyatdagi narsa va hodisalar bilan ularning nutqdagi atamasi bo`lgan materiali o`rtasidagi mutanosiblikni taqozo qiladi. ==== nutqning izchilligi ====nutqning aniqligi ==== nutqning mantiqiyligi ====nutqning sofligi ++++ G`ayri adabiy til unsurlaridan xoli bo`lgan nutq qanday nutq bo‗ladi? ==== sof nutq. ====adabiy nutq ==== To‘g‘ri javob yo‘q. ==== og‗zaki va yozma nutq ++++ Nutqning sofligiga nimalar putur yetkazadi? ====dialektalizmlar; boshqa tildan olingan so`zlar; jargon va argolar; vulgarizmlar; parazit so`zlar. ==== boshqa tildan olingan so`zlar, parazit so`zlar; sinonimlar; tasviriy ifodalar; ==== dialektalizmlar; jargon va argolar; antonimlar; metaforalar; ==== vulgarizmlar; paronimlar; varvarizmlar; o‗zlashma so‗zlar; ++++ Nutqning mantiqiyligi to‗g‗ri ta‘rif berilgan javobni toping. ====narsa yoki hodisalarning makon va zamonda o‗zaro bog‗liqligi, doimiy aloqadorligi asosida birining nomi ikkinchisiga ko‗chishidir. ====Mantiqiy nutq deb yaxlit bir tizim asosida tuzilgan, fikrlar rivoji izchil bo`lgan, har bir so`z, ibora maqsadga muvofiq ravishda ishlatiladigan nutqqa aytiladi. ====narsa va hodisalarning bajaradigan vazifasidagi birlik, o‗xshashlik asosida nom ko‗chishidir. ====tilning sinonimik imkoniyatlarini bilish va sinonimik qatorlardan kerakli variantni ajratib nutqda qo`llash; ++++ Tinglovchi va o`quvchiga ifodalanayotgan fikrning to`liq borib yetmasligiga, ba‘zan, umuman, anglashmasligiga nima sabab bo‗ladi? ====Nutqning sofligining buzilishi. ==== Mantiqiy izchillkining buzilishi ====Nutqning aniq emasligi. ==== Nutqning ta‘sirchan emasligi. ++++ Quyidagilar nutqning qaysi sifatining shartlari: 1) tushunchalar mantiqiyligiga rioya qilish; 2) uslubiy me‘yorga amal qilish; 3) leksik-semantik va sintaktik me‘yorga rioya qilish. ==== ta‘sirchanligi shartlari ====mantiqiylik shartlari ====izchilliginingshartlari ==== ifodaliligi shartlari ++++ Muloqot jarayonida o`zaro bir-birini idrok qilish orqali tushunish bu muloqotning… ==== pertseptiv jihati ==== kommunikativ jihati ==== interaktiv jihati ==== bunday jihati yo‘q ++++ Olimlar muloqotni qanday bosqichlarga bo‘lib o‘rganadilar? ==== verbal va noverbal muloqot ==== kommunikativ, interaktiv, pertseptiv ==== inson o‘z-o‘zi bilan, o‘zgalar bilan, avlodlar bilan muloqoti ====. barcha javoblar to‘g‘ri +++++ O‗zaro hamfikrlilikka boshlovchi, ikki tomonlama axborot almashinuvi jarayoni bu — ==== Kooperatsiya ==== Kommunikatsiya ==== Nutqiy faoliyat ==== Nizo ++++ Nutq faoliyati nima? ==== Odam tomonidan ijtimoiy-tarixiy tajribani o‗zlashtirish va avlodlarga berish yoki kommunikatsiya o‗rnatish, o‗z harakatlarini rejalashtirish maqsadida tildan foydalanish jarayonidir. ====Muloqot ishtirokchilarining har biri muhim bo‗lgan muammoni hal etish vaqtida ular o‗rtasida vujudga kelgan qarama-qarshilik va kurashning keskin jadallashuvidir. ==== a va b javoblar to‘g‘ri. ==== Inson nutqi belgilar tizimi sifatida qo‗llanilishi. ++++ Muloqotning interaktiv jihati bu…. ==== Muloqot ishtirokchilarining muloqatda nafaqat bilim va g`oyalar balki harakatlar bo`yicha ham o`zaro ta‘sirini tashkil etishdan iborat. ==== Muloqot jarayonida o`zaro bir-birini idrok qilish orqali tushunishdir. ==== Muloqotning birgalikdagi harakat ehtiyojlaridan kelib chiqadigan aloqasi ==== To‘g‘ri javob berilmagan. Telekonferensiyaga munosib ta‘rifni belgilang ==== Ikki yoki undan ko‘proq odamlar o‘rtasida ikki yoki undan ortiq joylardagi elektron muloqotdir. ==== Mobil telefon uskunalari o‘rtasida qisqa xabarlarni almashinuviga imkon yaratuvchi protokol muloqotidir. ==== Bir vaqtning o‘zida turli joylardagi insonlarni ko‘rish va eshitish imkonini yaratadi. ==== To‘g‘ri javob yo‘q. ++++ Mobil telefon uskunalari o ʻrtasida qisqa xabarlarni almashinuviga imkon yaratuvchi protokol muloqoti bu… ==== telekonferensiya ==== SMS ==== videokonferensiya ==== barcha javoblar to‘g‘ri ++++ ―To‘ydan oldin nog‘ora chalmoq‖ iborasining sinonimi bo‘la oladigan so‘zni belgilang. ==== qo‘rqmoq ==== shoshilmoq ==== xavotirlanmoq ==== ajablanmoq ++++ Yurak-bag‘ri ezilmoq iborasining sinonimi bo‘la oladigan so‘z qaysi qatorda ko‘rsatilgan? ==== A. iztirob ==== xavotir ==== tushkunlik ==== qo‘rquv ++++ ―O‘pkasi yo‘q‖ iborasining antonimi bo‘la oladigan so‘zni toping. ==== besaranjom ====hovliqma ==== a va b javoblar to‘g‘ri ==== beparvo Verbal kommunikatsiya nima? ====Inson nutqi belgilar tizimi sifatida qo`llaniladigan muloqot turi. ==== Til, tovush nutqining qo‗llanilishiga asoslanmagan bo‗lib, bu mimika, imo-ishoralar, pantomimika, sensor yoki tana orqali aloqalar vositasidagi muloqot. ==== To‘g‘ri javob yo‘q. ==== Bunda turli harakatlar fikr ifodalaydi. ++++ Muloqot texnikasi haqida bildirilgan to‘g‘ri fikrni belgilang. ==== Tug‘ma iste‘dod yoki nasldan naslga o‗tuvchi xususiyat. ==== Barcha javoblar to‘g‘ri. ==== Hamma uchun standart, ya‘ni bir qolipdagi ish usuli. ==== Izlanish, ijodiy mehnat mahsulidir. ++++ Muloqot texnikasining asosini …. tashkil etadi ==== tinglovchi e‘tiborini boshqara bilish, mehnat va san‘at ==== ovoz va nutq tempi ==== muloqot madaniyati ==== barcha javoblar to‘g‘ri +++ Muloqot texnikasining tarkibiy qismlariga nimalar kiradi? ==== muloqot madaniyati, mimik pantomima, hissiy holat ==== savodli gapirish, o‘z nutqini chiroyli va tushunarli, ta‘sirchan qilib bayon etish ==== nutq tempi, muloqot madaniyati ====. to‘g‘ri javob yo‘q ++++ «Muloqot bu shunday ne‘matki, u orqali inson lazzatlanadi‖. Ushbu fikr muallifini toping. ===== Lev Tolstoy ==== A.S.Pushkin ==== Antuan Sent Ekzyuperi ==== S.Ayniy Til birliklarini sanang: ====== Fonema,morfema,leksema ====== Fonema,tovush,so‘z ====== Morfema ,tovush,so‘z ====== Leksema +++++ Tilshunoslikning asosiy o‗rganilish obyekti nima? ====== nutq ====== til ====== adabiy til ====== so‘zlashuv nutqi +++++ O‗zbek tiliga Davlat tili maqomi birinchi marta qachon berilgan? ====== 1995 ====== 1993 ====== 1989 ====== 1991 +++++ Nutq birliklarini sanang: ====== Morgema,fonema,leksema ====== Tovush va harf ====== Tovush ,harf,so‘z,so‘z birikmasi,gap ====== to‘g‘ri javob yo‘q +++++ Oddiy so‗zlashuv nutqida so‗zlovchi….. ====== adabiy til me‘yorlariga qat‘iy amal qiladi. ====== tilning imloviy,punktuasion,uslubiy qonun-qoidalariga rioya qiladi. ====== sheva va noadabiy qatlam so‘zlarini qo‘llashi mumkin. ====== to‘g‘ri javob yo‘q +++++ O‗zbek tili - davlat tili ekanligi O‗zbekiston Konstitutsiyasining qaysi moddasida belgilangan? ====== 1-modda ====== 4-modda ====== bunday modda yo‘q ====== 2-modda +++++ Nutqning faoliyat ko‘rinishlari qaysilar? ==== yozma va adabiy nutq ==== og‘zaki va yozma shaklda ==== oddiy va adabiy so‘zlashuv nutqi ==== to‘g‘ri javob yo‘q +++++ ―Bir soatlik tafakkur bir yillik toatdan afzal‖ degan fikr kimning qaysi asarida berilgan? ====== Alisher Navoiy ―Hayrat –ul abror‖ asarida ====== Oybek ―Navoiy‖romanida ====== Yusuf Xos Hojib ―Qutadg‘u bilig‖ ====== to‘g‘ri javob yo‘q +++++ Tafakkur haqida bildirilgan misra muallifini toping Ki har ishni qildi odamizod, Tafakkur birla qildi oni bunyod. ==== ==== Oybek ==== Abdulla Avloniy ==== Alisher Navoiy ==== to'g'ri javob yo'q +++++ Qaysi qatorda til tushunchasiga to‗g‗ri ta‘rif berilgan ====== Til – aloqa quroli. Til muayyan bir tilda so‘zlovchilar uchun umumiy bo‘ladi. Til me‘yorlaridan kelib chiqib, barchaga bir xil talab qo‘yiladi. ====== Til – aloqa quroli va aloqa jarayonini amalga oshiruvchi vosita, aloqa shaklidir. ====== Tilning umri uni yaratgan xalqning o‘zidek uzoq tarixga ega. Uning umri alohida bir shaxs umri bilan teng. . Til me‘yorlaridan kelib chiqib, barchaga bir xil talab qo‘yiladi. ====== to'g'ri javob yo'q Yüklə 406,42 Kb. Dostları ilə paylaş:
|