Tilshunoslikka kirish fanining predmeti

TILSHUNOSLIKKA KIRISH
kursidan ref-
erat yozayotganligingizni unutmang. 
* Birinchi sahifani quyidagicha tayyorlang: 
NAMANGAN DAVLAT UNIVERSITETI 
Roman-german filologiyasi fakulteti 
Mavzu: JAHON TILLARI KLASSIFIKATSIYASI. 
Muallif: 1O2 guruh talabasi, HAKIMOVA YOQUT. 
Namangan 1997. 
* Matnni varoqqa joylashtirishda yuqoridan, pastdan va chap tomondan 2,5 sm va 
o’ngdan 1 sm hoshiya qoldiring. 
* Matnni qog’ozga tushurishda turli ranglardan, turli kattalikdagi xarf va raqamla rdan 
foydalaning. 
* Matndagi avvalgi jumlangiz keyingi jumlaga zamin tayyorlab berishi lozim. 
* Keyingi jumlangiz o’zidan avval turgan jumlani to’ldirib, aniqlab, izohlab kelishini 
ta’minlang.
* Abzatslar o’rtasida mantiqiy uzilish bo’lmasin. 
* Kitoblardan ko’chirgan chog’ingizda, ko’chirilgan matnlarni qo’shtirnoq ichiga 
olishni, man’baning
muallifi, nomi, nashr joyi, yili va sahifasini ko’rsatishni unutmang. 

---

88 
* Adabiyotlarni quyidagi tartibda ko’rsating: Muallif, kitob yoki maqolaning n omi, 
nashr joyi, yili, sahifasi. 
TILSHUNOSLIKKA KIRISH KURSIDAN
REFERAT MAVZULARI
1. Til va tilning paydo bo’lishi. 
2. Til ijtimoiy hodisa sifatida. 
3. Til, nutq va nutq faoliyati. 
4. Tilshunoslikning boshqa fannlar bilan aloqasi. 
5. Til va tafakkur. 
6. Til va jamiyat. 
7. Tilshunoslik fanining rivojlanish bosqichlari. 
8. Qadimgi asrlar tilshunosligi. 
9. Qiyosiy - tarixiy tilshunoslik. 
1O. Yosh grammatiklar. 
11. Yosh` grammatiklarni tanqid. 
12. Rossiyadagi tilshunoslik maktablari. 
13. Qadimgi xind tilshunosligi. 
14. Qadimgi arab tilshunosligi. 
15. Orta va yangi asrlarda ovrupoda tilshunoslikning rivojlanishi. 
16. Mixail Vasilyevich Lomonosov. 
17. O’rta asrlarda arab tilshunosligi. 
18. O’rta Osiyoda tilshunoslik. 
19. Abu Ali ibn Sino va tilshunoslik. 
20. Mahmud ibn Husayin ibn Muhammad Qashg’ariy. 
21. Alisher Navoiy va tilshunoslik. 
22. Mirzo Mehdixon (Nizomiddin Muhammad Hodi al Husayn as Safaiy). 
23. Qiyosiy - tarixiy tilshunoslikning yaratilishi. 
24. Frans Bopp (1791-1835). 
25. Yakob Grimm (1785-1864). 
26. Aleksandr Xristoforovich Vostokov (1781-1864). 
27. Vil’helm fon Humboldt (1767-1835). 
28. Naturalizm va tilshunoslik. 
29. Avgust Shlayher (1821-1868). 
30. Psixologizm va tilshunoslik. 
31. Geymann Shtayntal (1823-1899). 
32. Aleksandr Afanasevich Ptebnya (1835-1891). 
33. Maskva tilshunoslik maktabi. 
34. Filipp Fyodorovich Fortunatov (1848-1914). 
35. Kopengagen strukturalizm (glosematika) maktabi. 
36. Amerika strukturalizm (deskriptiv lingvistika) maktabi. 
37. Aleksandr Matveevich Peshkovskiy (1878). 
38. Nikolay Yakovlevich Marr (1864-) 

---

89 
39. Lev Vladimirovich Shcherba(1880-1944). 
40. Tilshunoslikning tadqiqot metodlari. 
41. Kommunikativ tilshunoslik. 
42. Psixolingvistika. 
43. Sotsiolingvistika. 
44. Matn tilshunosligi. 
45. Matnning ta’rifi va matn birligi masalalari. 
46. Matndagi sintaktik boq’lanish vositalari. 
47. Matn va matn turlari. 
48. Tillarning tipologik tasnifi. 
49. Qiyosiy tipologiya masalalari. 
50. Geneologik klassifikatsia masalalari. 
51. Yozuv va yozuvning taraqqiyot bosqichlari. 
52. Grafika va orfografiya masalalari. 
53. Yozuv va yozuv turlari. 
54. Fonetika va fonologiya masalalari. 
55. Fonetikaning asosiy masalalari. 
56. Fonologiyaning asosiy masalalari. 
57. Nutqning fonetik jihatdan bo’linishi. 
58. Nutq va nutq apparati. 
59. Nutq tovushlari klassifikatsiyasi. 
60. Nutqning prosodik elementlari. 
61. Fonetika va talaffuzga o’rgatish masalalari. 
62. Tilning grammatik vositalari. 
63. Grammatik kategoriya tushunchasi. 
64. Grammatik son kategoriyasi. 
65. Grammatik kelishik kategoriyasi. 
66. Grammatik zamon kategoriyasi. 
67. Morfologiyaning asosiy masalalari. 
68. So’z turkumlari. 
69. So’z morfologiyaning tadqiqot ob’yekti s ifatida. 
70. Sintaksisning asosiy masalalari. 
71. Gap sintaksisning tadqiqot ob’yektidir. 
72. Gap bo’laklari. 
73. Gap turlari. 
74. Sintaktik munosabat turlari. 
75. Leksikologiyaning asosiy masalalari. 
76. So’z leksikologiyaning tadqiqot ob’yektidir. 
77. So’z va tushuncha masalasi. 
78. So’zlarning ma’no munosabatlari. 
79. Leksik ma’no va ularning turlari. 
80. Tillarning lug’at tarkibi. 

---

90 
81. Leksikografiyaning asosiy masalalari. 
82. Milliy tillarning shakllanishi va rivojlanishi. 
83. Adabiy til va til normasi. 
84. Orfografiya prinsiplari. 
85. Faol va nofaol leksika. 
86. Semasiologiya. 
87. So’zlarning ko’p ma’noliligi. 
88. Tillardagi omonimlar masalasiga doir. 
89. Tillardagi sinonimlar masalasiga doir. 
90. Tillardagi antonimlar masalasiga doir. 
91. Tabu, evfemizm va argo. 
92. Atama va atamashunoslik masalalari. 
93. So’zlarning aniq va mavhum ma’nolari. 
94. Mustaqil ma’noli va yordamchi so’zlar. 
95. So’zlarning etimologiyasi. 
96. Qo’shma so’zlar. 
97. Hukm va gap. 
98. O’zbekiston tilshunoslari. 
99. Tilshunoslik va til o’rgatish masalalari. 
100. Ko’p til bilish masalasiga doir. 
101. Tilshunoslik va ma’naviyat masalalari. 
102. Tilshunoslik va milliy mafkura masalalari. 
2/12/97