To’liq va to’g’ri ishlanish talab etiladi

34.
Azizning bankdagi muddatli omonat bo‘yicha foizlar har yili o‘zgaradigan “suzuvchan” foiz stavkalari asosida yoziladi. Aziz bankdagi hisob raqamiga besh yil avval 15000 dollar qo‘ygan. U vaqtda yillik foiz stavkasi 7% ni tashkil etgan va ikki yil amal qilgan. Keying ikki yil davomida foiz stavkasi 8% bo‘lgan va joriy yili stavka yana tushdi – bu safar
6% gacha pasaydi. Joriy yilning so‘ngida uning hisob raqamida qancha pul bo‘ladi? Hisoblashlar kunlik amalga oshiriladi (to’liq va to’g’ri ishlanish talab etiladi) (5 ball).
Uning hisob raqamiga qo'ygan mablag' 15000 dollar.
Birinchi ikki yil davomida, yillik 7% stavka asosida hisob raqamidagi summa
= 15000 + (15000 * 7% * 2)
= 15000 + 2100
= 17100 dollar
Keyingi ikki yil davomida, yillik 8% stavka asosida hisob raqamidagi summa
= 17100 + (17100 * 8% * 2)
= 17100 + 2736
= 19836 dollar
Joriy yilning foiz stavkasi 6% dan past bo'lgani uchun, har bir kun uchun kunduzgi foizni hisoblash va joriy yilning oxirida hisobdagi mablag'ni hisoblash kerak.
Kunduzgi foiz 6% / 365 = 0.0001644
Hisoblash quyidagicha amalga oshiriladi:
= 19836 + (19836 * 0.0001644 * 365)
= 19836 + 1209.70
= 21045.70 dollar
Shunday bo'lib, joriy yilning oxirida Azizning hisob raqamida 21045.70 dollar bo'ladi.


33.
Tasavvur qiling, farzandingiz 10 yoshda va siz universitetda o‘qishini ta’minlash uchun omonat ochishni rejalashtirmoqdasiz. Hozirda universitetda o‘qish uchun yillik to‘lov 6000 sh.b.dagi mablag’ni tashkil etadi va yiliga 2% ga oshishi kutilmoqda. Siz bank hisobvarag’iga 4500 sh.b. dagi mablag’ni yiliga 8% stavkada qo‘ysangiz, sakkiz yildan so‘ng farzandingizni o‘qishi uchun to‘lovni amalga oshira olasizmi? Qancha miqdorda mablag’ qo‘ysangiz o‘qish pulini to‘lay olasiz? Hisoblashlar yillik amalga oshiriladi (to’liq va to’g’ri ishlanish talab etiladi) (5 ball).
Agar siz 4500 sh.b. dagi mablag'ni 8% stavkada sakkiz yil davomida saqlasangiz, bu mablag' 8 yil ichida quyidagi tartibda o'sishini kutyapman:
4500 * (1 + 0.08)^8 = 8795.89 sh.b.
Bu maqsadga erishish uchun 8795.89 - 6000 = 2795.89 sh.b. qo'yish kerak. Shuningdek, o'qish davomida yillik 6000 sh.b.lik to'lovni 2% oshish kutilmoqda, bu esa quyidagi tartibda o'sadi:
6000 * (1 + 0.02)^8 = 7311.17 sh.b.
Shu sababli, 2795.89 sh.b. ni 7311.17 sh.b. ga bo'lishi uchun qancha mablag' qo'yish kerakligi quyidagi ko'rinishda hisoblanadi:
7311.17 = 2795.89 * (1 + 0.02)^8
Bu hisoblashdan keyin, kerakli mablag' quyidagi tartibda aniqlanadi:
Kerakli mablag' = 2795.89 * (1 + 0.02)^(-8) = 1969.69 sh.b.
Shu sababli, agar siz 1969.69 sh.b. qo'ysangiz, siz sakkiz yillik davomida farzandingizning universitetdagi ta'limini ta'minlash uchun kerakli mablag'ni yig'ish imkoniga ega bo'lasiz.

29
“Ajoyib” firmasi uchun erkaklar va ayollar oyoq kiyimlari ishlab chiqaradi.
Tayyor tovarning o‘rtacha sotilish narxi har bir juftiga $94. Bir juft oyoq kiyimning
o‘zgaruvchan xarajati $67. “Ajoyib”ning doimiy xarajatlari yiliga $450000 ni tashkil etadi.
a) korxona uchun zararsizlik miqdori qanday?
b) korxonaning o‘zini o‘zi qoplash nuqtasiga yetishi uchun zarur bo‘lgan zararsizlik
darajasini toping? (to’liq va to’g’ri ishlanish talab etiladi) (5 ball).
a) Korxona uchun zararsizlik miqdori, umumiy daromadlar va umumiy xarajatlar farqidan hosil bo‘ladi: Zararsizlik = Umumiy daromadlar - Umumiy xarajatlar Umumiy daromadlar: Bir juft oyoq kiyim narxi = $94 Barcha tovarlarni sotish uchun zarur miqdor = 450,000 / 94 = 4787.23 Barcha juft kiyimlar soni = 2 x 4787.23 = 9574.46 Umumiy daromadlar = 9574.46 x 94 = $901,437.64 Umumiy xarajatlar = $450,000 Zararsizlik = $901,437.64 - $450,000 = $451,437.64
b) Zararsizlik miqdoriga erishish uchun, korxona umumiy daromadlarini va umumiy xarajatlarini baravarlashtirishi kerak: Umumiy daromadlar = Umumiy xarajatlar Bir juft oyoq kiyim narxi = $94 Barcha tovarlarni sotish uchun zarur miqdor = 450,000 / 94 = 4787.23 Barcha juft kiyimlar soni = 2 x 4787.23 = 9574.46 Umumiy daromadlar = 9574.46 x 94 = $901,437.64 Umumiy xarajatlar = $901,437.64 / 2 = $450,718.82
Demak, korxona o‘zini o‘zi qoplash nuqtasiga yetishish uchun, umumiy xarajatlari $450,718.82 dan kam bo‘lmaydi.