Topologiyalari. Kompyuter tarmogining apparat va dasturiy ta’minoti

Ko’plab operatsion tizimlar FTP imkoniyatlarini o’z ichiga oladi. Agar sizda yo’q 
bo’lsa, FTP dasturini arzon narxda webdan yuklab olishingiz mumkin. FTP server 
foydalaniuvchilarga FTP dan foydalanib ma’lumotlarni jo’natish yoki yuklashga 
imkoniyat yaratidigan kompyuterdir. Muayyan tarzda FTP serverda joylashgan 
matn, grafika, audiokliplar, videokliplar va dastur fayllarini o’z ichiga oluvchi FTP 
sayti majmuidir. 
Ko’p FTP saytlar noma’lum FTP saytlarga ega, hohlagan foydalanuvchi barcha 
turdagi fayllarni o’tkazib olishi mumkin. Ba’zi FTP saytlar vakolat xuquqiga ega 

---

10 
bo’lgan akkaunt (foydalanuvchi nomlar va kodlari)lariga fayl o’tkazmalarini FTP 
serverda cheklaydi. 
FTP saytlaridagi katta xajmdagi xujjatlar odatda ombordagi bo’shliq va yuklash 
vaqtini kamaytirish uchun ixchamlanadi. Ixchamlangan fayldan foydalanishdan oldin 
uni kengaytirishingiz lozim. 
Internet provayderlari va ularning vazifalari. Internet provayder 
– Internet tarmog’i xizmatlarini taqdim etuvchi tashkilotdir. Hozirgi kunda Internet 
prvayderlarining ikki turi mavjud: Internetga ulanish va ulanish kanallarini taqdim 
etuvchi provayder va Internet xizmatlarini taqdim etuvchi provayder. 
Internet xizmatlarini taqdim etuvchi provayderlar tomonidan www, elektron 
pochta, xosting (veb resurslarni joylashtirish) kabi Internet xizmatlari ko’rsatilmoqda. 
Internetga ulangan tarmoqlarni qurishda undagi kompyuterlarga beriladigan manzillar 
(IP manzil) provayder tomonidan taqdim etilgan oraliqdan tanlab olinadi. 
Xozirgi kunda O’zbekiston Respublikasi bir qancha Internet provayderlari xizmat 
ko’rsatmoqda, bular: UzNet, Sarkor Telecom, Sharq Telecom, TPS, ARS Inform, Cron 
Telecom va boshqalar.