Topologiyalari. Kompyuter tarmogining apparat va dasturiy ta’minoti

Lokal tarmoqlar (LAN — Local Area NetWork) - bir korxona yoki muassasadagi bir 
nechta binolardagi yoki sinflardagi komp’yuterlarni o’zaro bog’lagan tarmoq. 
Kompyuterlar, boshqa periferiya qurilmalari (printerlar, 
Таянч иборалар: Компьютер тармоғи, локал тармоқ, минтақавий 
тармоқ, глобал тармоқ, тармоқ топологияси, юлдузсимон топология ( 
Star Network), халқасимон топология (Ring network), шинасимон 
топология (Bus network), тармоқ қурилмалари, ўрама жуфт кабел (Витая 
пара), коаксиал кабел, оптик толали кабел 

---

2 
disk kontrollerlari va boshqalar)ning bog’lanishini ta’minlaydigan va ularga umumiy 
disk xotirasidan, periferiya qurilmalaridan birgalikda foydalanishga, ma’lumotlar bilan 
almashishga imkon beradigan apparat vositalari va algoritmlar to’plamidir. Lokal 
tarmoqlarning asosiy farqlanuvchi xususiyati barcha uchun yagona kompyuterlarning 
ma’lumot uzatish tezkor kanali va kommunikatsiya asbob - uskunalarida xatolikning 
yuzaga kelish ehtimolining deyarli yo’qligi. 
Lokal tarmoq uchun mavjud standartlar (tegishlicha Ethernet va ARCNET) 2,5 
kmdan 6 kmgacha bo’lgan masofadagi kompyuterlar orasida aloqani ta’minlaydi. Lokal 
tarmoqning 
xarakterli 
tomonlari:· 
chegaralangan 
geografik 
hudud, 
foydalanuvchilarning katta tezlikka ega tarmoqda ishlashni ta’minlash, lokal servislarga 
doimiy ulanish, yonma-yon turgan qurimalarga ulanish. Shaxsiy kompyuterlarning lokal 
tarmog’i keng tarqalgan. 
236–rasm. Lokal 
tarmoqni binodagi 
joylashuvi 
237-rasm. 
Kompyuterlar va mobil 
qurilmalarni simsiz 
bog’lanishi 
Mintaqaviy tarmoqlar (Metropolitan Area Network, MAN)–shahar va viloyatlar 
darajasida kompyuterlarni va lokal tarmoqlarni maxsus aloqa yoki telekommunikatsiya 
kanallari orqali o’zaro bog’lagan lokal tarmoqqa nisbatan kattaroq tarmoqlar yig’indisi.