Toshkent – 2019 №1 Laboratoriya ishi Oqsilning sho`rlanishi

Savollar	Yakka javob	Tо‘g‘ri javob
Sizning harakatingiz
1.	Kechqurun suv bug‘lanishi			Ildiz tukchalari
2.	Kunduzi suv bug‘lanishi			Erigan moddalarni bir tekisda taqsimlanishi
3.	Suv shimuvchi hujayralar			О‘zlashtirilgan suv miqdorining bug‘latilgan suv miqdoriga nisbati
4.	Diffuziya			Shimishga nisbatan bug‘latish yuqori
5.	Suv muvozanati			Suvni yuqoriga kо‘taruvchi tо‘qima
6.	Ksilema			Ildiz bosimi, shimish kuchi
7.	Suvning yuqoriga kо‘tarilishiga sabab			Nisbatan pastroq

№ 23 Laboratoriya ishi

Sitoplazmaning sovuqqa chidamliligini oshirishda shakarlarning ro`li.

Asbob va reaktivlar: probirkalar, shtativ, qizil karam yoki qizilcha, ustara, qor, kristall holidagi tuz, shisha idishlar, termometr, mikroskop, buyum oynalari, millimetrli qog`oz yoki lineyka.

Bu mashg`ulot uchun qizil karam yoki qizilcha parenximasidan oltita bo`lakka tayyorlanadi. Bu bo`laklarning ko`ndalang kesigi 25 mm^2, uzunligi 1-2 sm bo`lishi kerak. Bo`lakka ustidagi rangli shita yuvib tashlanadi. Shtativdagi uchta probirkaning biriga 10 ml suv, ikkinchisiga 10 ml 0,5 n shakar eritmasi quyiladi. Yuqorida tayyorlangan bo`lakchalardan har qaysi probirkaga ikkitadan solinadi. So`ngra probirkalar shtativdan olinib, qor va tuz aralashmasi solingan idishda 20 minut saqlanadi (3 qism qorga 1 qism tuz aralashtirilsa, uning temperaturasi 24⁰ gacha pasayadi).
Oradan 20 minut o`tgach, probirkalar xona temperaturasidagi suvli idishga quyilib, muzi eritiladi, keyin ulardagi suyuqliklarning rangi solishtirib ko`riladi. So`ngra har qaysi probirkadagi bo`laklardan yupqa kesik tayyorlanadi va mikroskopda tekshiriladi. Suvli probirkadagi bo`lakchalarning kesigini tekshirganda, hukayradagi antoyian buyoq chiqib ketgani sababli, hujayralar oqarib qolganligi ko`rinadi, chunki past temperature ta`sirida sitoplazma o`tkazuvchan xususiyatini yo`qotadi va hujayralar rangsizlanadi.
0,5 n (saharoza) eritmada bo`lakcha hujayralarining ba`zilari rangsizlansa, ba`zilarida sitoplazma to`la buzilmaganligi sababli, antosian bo`yoqni o`zida saqlab qolganligi ko`rinadi. 1 n eritmadagi bo`lakcha hujayralari past temperature ta`sirida nobud bo`lmay, tirik qolganligi aniqlanadi. Demak, hujayra tarkibida to`plangan uglevod (shakar) lar qish faslida o`simliklarni past temperatura ta`siridan saqlashda katta ahamiyatga ega ekan.
Eslatma: past temperatura hosil qilish uchun ishlatiladigan tuzlarning ro`yxati berilgan.
№ 24 Laboratoriya ishi