Toshkent 2020 yil

Ekologik kulfat va favqulodda ekologik vaziyatli zonalarga quyidagilar xos:
yer usti va yer osti suvlari ifloslanishining yuqori darajasi, ya‘ni talab etilgan 
me‘yorlardan 1,5-2 baravar ortiq, suv ostida qolgan sug‘oriladigan yerlarning 
katta solishtirma og‘irligi (>40%), tuproqlar sifatining pastligi (38 ball), 
sug‘oriladigan yerlar sho‗rlanishining yuqori surhati (o‗rtacha va kuchli
sho‗rlangan yerlar maydoni 2-3 baravar ko‗paydi), iste‘mol suvi sifatining DST 
talablariga deyarli to‗liq (80 foizga) mos emasligi, oqibatda umumiy, bolalar 
kasallanishi va go‗daklar o‗limining eng yuqori darajasi, ya‘ni belgilangan 
me‘yorlardan 1,5-2 baravar ortiqligi. 
XVIII.7.2. Ekologik kulfat va favqulodda ekologik vaziyatli zonalar: 
 
Bu zonalarda barcha ekologik indikatorlarning 70 foizdan ortig‘ining 
ko‗rsatkichlari ekologik me‘yorlar va talablardan yuqoridir. Favqulodda ekologik 
vaziyatli zonadan ekologik kulfatli zonaning farqi, ekologik indikatorlar
me‘yorlarga yanada ko‗proq muvofiq kelmasligida ko‗rinadi. 
Kritik 
ekologik 
vaziyatli 
zonada
ekologik 
indikatorlar 
bo‗yicha 
ko‗rsatkichlarning qariyb 50% i ekologik talab va me‘yorlarga javob bermaydi. 
Indikatorlarning me‘yorlarga muvofiq emasligi darajasi bu yerda pastroq, 
lekin alohida indikatorlar bo‗yicha hatto favqulodda ekologik vaziyatli zonalarga 
nisbatan ham yuqoridir. Masalan, Shumanay tumanida so‗nggi yillarda o‗rtacha va 
kuchli sho‗rlangan yerlar maydoni 6 baravar ko‗paydi. Xorazm viloyatida ekologik 
kulfat zonasi yo‗q, qulay ekologik zonalar (Do‗stlik sh.) hududning taxminan 6 
foizini tashkil qiladi, xolos, bu yerda viloyat aholisining atigi 3% yashaydi 
 
 
79
O‗zbekiston Respublikasi Prezidentining ―O‗zbekiston Respublikasining yanada rivojlantirish 
bo‗yicha harakatlar strategiyasi toʹgrisida‖gi PF-4947-sonli farmonida belgilangan vazifalarning 
ijrosini taʹminlash maqsadida, ―O‗zbekiston Respublikasi hududlarini ijtimoiy-iqtisodiy 
rivojlanishini kompleks o‗rganish natijalari boʹyicha YIGʹMA TAHLILIY MATERIAL‖ 
Toshkent-2017 yil. 

---

Q.X.Muftaydinov, H.M.Qodirov, E.Yu.Yulchiyеv Ekologiya.
288