Chiqindilar 2 turga bo‗linadi: a) Sanoat (ishlab chiqarish) chiqindilari; b)
maishiy chiqindilar.
XX–asrning 50-yillarida birinchi marotaba rus olimlari akad. N.N. Semyonov
va I.V.Petryanovlar
―chiqindisiz texnologiya‖ atamasini fanga kiritganlar. Hozirgi
paytda ―chiqindisiz va kam chiqindili texnologiyalar‖ atamalari o‗rniga ―toza
yoki, birmuncha toza texnologiyalar‖ atamalari ham qo‗llaniladi.
Chiqindisiz texnologiya – insoniyat ehtiyojini qondirish maqsadida bilimlar, usullar va vositalarining amalda tatbiq etish, tabiiy resurslardan va energiyadan samarali foydalanishni ta‘minlash va atrof-muhitni muhofazalash demakdir. Kam chiqindili texnologiya – mahsulot ishlab chiqarishning shunday usuliki, unda tabiiy atrof-muhitga etkazilgan har qanday ta‘sir ruxsat etilgan sanitariya –
gigienik me‘yorlaridan oshmaydi. Bunda tashkiliy, texnik va iqtisodiy sabablarga ko‗ra, xom ashyoning ma‘lum bir kichik miqdorli chiqindi bo‗lib qolishi mumkin. Kam chiqindili ishlab chiqarishni tashkil etishning asosiy sharti foydalanishga
yaroqsiz
bo‗lib,
chiqindilarni,
xususan,
zaharli
moddalarni
zararsizlantirish
tizimining mavjudligidir.
Bunda
chiqindilarning
tabiiy atrof - muhitga
yetkaziladigan
ta‘siri
ularning
ruxsat etilgan chegaraviy kontsentratsiya laridan
oshib ketmasligi kerak.
Chiqindisiz texnologiya –bu shunday
ishlab chiqarishki, bunda xom ashyo va energiya yopiq tsiklda ishlatiladi, ya‘ni
xom ashyo resurslari–ishlab chiqarish –
