Toshkent 2020 yil

X.2. Changlarni tozalashning samarali usullari va qurilmalari.
Sanoat korxonalarida havo yoki gazlarni boshqa aralashmalardan tozalash 
uchun quyidagi usullardan foydalaniladi: 
1.
 
Og‘irlik kuchi ta‘sirida changni cho‗ktirish; 
2.
 
Markazdan qochma kuchlar ta‘sirida changni cho‗ktirish; 
3.
 
Elektr kuchlari ta‘sirida (maydonida) changni cho‗ktirish; 
4.
 
Changli havoni filtrlash; 
5.
 
Changli havo yoki gazlarni yuvish yo‗li bilan tozalash. 
Havo yoki gazlarni boshqa aralashmalardan tozalash uchun bir qator 
tozalash qurilmalari ishlatiladi: chang cho‗ktirish kameralari, tsiklonlar, 
skrubberlar (shu jumladan, Venturi skrubberi), uyurmali chang ushlagichlar, 
rotatsion qurilmalar, qattiq materiallardan tayyorlangan filtrlar, elektr filtrlari va 
hokazolar. 
 
 
Gazlarni 
mexanik 
quruq 
chang 
ushlagichlarda 
tozalash:
 
Ushbu mexanik quruq chang ushlagichlarda tozalash turli so‗ndirish 
mexanizmlari asosida olib boriladi, ya‘ni – 
gravitatsion (kamerada 
–
zarralarni 

---

Q.X.Muftaydinov, H.M.Qodirov, E.Yu.Yulchiyеv Ekologiya.
190 
og‘irlik kuchi asosida)
, 
inertsion (changli gaz oqimini keskin o‗zgartirish bilan),
markazdan qochma kuch (tsiklonlar)
. Ushbu apparatlar konstruksiyasi oddiy 
tuzilgan bo‗lib, sanoatda changdan tozalash jarayonlarida ko‗p ishlatiladi. Lekin 
ushbu apparatlarda changli gazlarni tozalash samaradorligi uncha yuqori emas, 
shuning uchun bu apparatlar gazlarni tozalash jarayonining boshlang‘ich 
bosqichida ishlatiladi.