Toshkent arxitektura qurilish instituti o. Sh. Mamanazarov loyiha boshqaruvi

Кx = Z\Oʻz, 
bu yerda: Кр - xatar koeffitsienti;
 
Z - mumkin boʻlgan maksimal zarar miqdori, soʻmda; 
Oʻz - ma’lum pul mablagʻlarini hisobga olgan holda oʻz moliyaviy 
resurslarining hajmi. 
Ikkinchi tamoyilni amalga oshirish investorning mumkin boʻlgan maksimal 
yoʻqotish miqdorini bilishi, uning nima sabab boʻlishi mumkinligini aniqlaydi, 
xavfning ehtimoli nimadan iborat va xavfdan voz kechishga qaror qiladi, uning 
javobgarligi xavfini qabul qiladi yoki boshqa shaxsning javobgarligiga xavfni 
oʻtkazadi. 
Uchinchi tamoyilning amal qilishi moliyaviy tavakkalchilikni oʻtkazishda 
namoyon boʻladi. Bunday holda, investor sugʻurta mukofotlari bilan sugʻurta badali 
oʻrtasida qabul qilinadigan nisbatni belgilashi kerak. Sugʻurta mukofoti - 
sugʻurtalovchiga sugʻurta qildiruvchi tomonidan sugʻurta qilingan sugʻurta xavfi 
uchun toʻlov. Sugʻurta summasi moddiy qiymatlar sugʻurtalangan pul summasi. 
Xatarni saqlab qolish kerak emas, ya’ni investor xavfni qabul qilmasligi kerak. 
Moliyaviy xavf darajasini kamaytirish uchun turli usullar qoʻllaniladi: 
diversifikatsiya qilish; tanlov va natijalar haqida qoʻshimcha ma’lumot olish; 
cheklash; sugʻurta. 

---

112 
Diversifikatsiya - bu bir-birlari bilan bevosita bogʻliq boʻlmagan turli xil 
investitsiya ob’yektlari oʻrtasida investitsion mablagʻlarni taqsimlash jarayoni. 
 
Oʻz-oʻzini nazorat qilish uchun savollar 
1. Xatarlar turlari qanday?
2. Tashqi (ekzogen) omillarni keltiring.
3. Endogen omillarga nom bering.
4. Siz qanday investitsiya xavfini baholash modellarini bilasiz?
5. Moliyaviy xatarlarni bartaraf etish yoʻllarini tavsiflang.