Toshkent arxitektura qurilish instituti o. Sh. Mamanazarov loyiha boshqaruvi

 
 
 
 
 
 
 
 
 
XII BOB. LOYIHANING INSON RESURSLARINI BOSHQARISH 
12.1. Xodimlarni boshqarishning asosiy prinsiplari 

---

113 
Samarali xodimlarni boshqarish loyihani boshqarishning asosi hisoblanadi. 
Odatda, investorlar loyihani boshqarish xodimlarini loyihani amalga oshirishda asosiy 
muvaffaqiyat omili sifatida koʻrishadi. 
Loyiha xodimlarini boshqarish tizimi inson resurslari bilan bogʻliq boʻlgan 
jarayonlarni boshqarish usullari, proseduralari, dasturlarini oʻz ichiga oladi va ularning 
doimiy yaxshilanishini ta’minlaydi. Birlikda olingan ushbu uslublar, proseduralar, 
dasturlar quyidagi parametrlar bilan tavsiflangan loyiha kadrlarini boshqarish 
tizimini ifodalaydi: 
• xodimlarning loyihaning maqsadi va vakolati (ta’lim darajasi, malakasi, missiyani 
tushunish, ish munosabati) bilan muvofiqligi;
• xodimlarni boshqarish tizimining samaradorligi - xarajatlar va imtiyozlarning 
nisbati, investitsiyalarga boʻlgan ehtiyoj, xodimlar bilan ishlash natijalarini baholash 
mezonlarini tanlash;
• xodimlarning ortiqcha yoki kamligi, ehtiyojlarni hisoblash, miqdor va sifatni 
rejalashtirish; 
• professional faoliyatning ayrim guruhlari va ijtimoiy-psixologik xususiyatlari 
boʻyicha xodimlar balansi;
• boshqaruv xodimlari guruhlariga ustunlik qiladigan manfaatlar va qadriyatlar 
tuzilmasi, ularning ish faoliyatiga boʻlgan ta’siriga ta’siri va natijalari;
• faoliyatning ritmi va intensivligi, ishning psixologik holati va sifatini belgilash;
• xodimlarni tanlash va ulardan foydalanishni aks ettiradigan, uning rivojlanish 
tizimini tashkil etuvchi boshqaruv xodimlarining intellektual va ijodiy salohiyati. 
Xodimlarni boshqarish samaradorligi loyihaning umumiy maqsadlarini amalga 
oshirish darajasi bilan belgilanadi. Har bir jamoa a’zosidan foydalanishning 
samaradorligi uning zarur funksiyalarini amalga oshirish qobiliyatiga va ushbu 
funksiyalarni amalga oshiradigan motivatsiyasiga bogʻliq. 
Kadrlar bilan ishlashni samarali tashkil etish loyiha xodimlarini boshqarishning 
asosiy tashvishlari va shunga mos ravishda loyiha komandasining kadrlar 
menejerining ham asosiy tashvishlari hisoblanadi. 
Inson resurslarining oʻziga xosligi quyidagicha: 

---

114 
- 
inson resurslarini boshqarishda psixologik omillarga, inson faoliyati 
ragʻbatlantirilishiga va motivatsialashga ustuvor ahamiyat beriladi;
- 
odamlar ongli, fikrlash va aql-zakovat bilan shugʻullanishadi, shuning uchun 
ularning boshqaruvga boʻlgan munosabati faol va hissiy jihatdan mazmunli va 
passiv-mexanik emas;
- 
inson resurslari doimiy rivojlanishga qodir; 
- 
tashkilot va inson resurslari oʻrtasidagi oʻzaro munosabatlar jarayoni ikki 
tomonlama boʻladi; 
- 
inson resurslari faoliyatining xabardorligi, maqsadlarini belgilash, ragʻbatlantirish 
va oʻzini oʻzi anglash talablari bilan ajralib turadi;
- 
inson resurslarini notoʻgʻri ishlatish bilan ishlatish samaradorligi boshqa manbalar 
turiga nisbatan tezroq tushadi;
- 
inson resursidagi investitsiyalar (moddiy va ma’naviy) resurslarning boshqa 
turlaridan koʻra koʻproq samara beradi.