Yong‘inga qarshi zinalar asosan binolarning balandliklari 10metrdan oshsa, bino oraliqlari har xil balandlikda bo‘lsa ishlatiladi. Binolarning balandligi 30m gacha bo‘lsa, zinalar tik vertikal qilib, undan baland bo‘lsa gorizontga 80 gradus burchak ostida, 0,7m enlikda, har 8m balandlikda maydoncha qo‘yib loyixalanadi. Zinalar har 2,4-3,6m balandlikda devorlarga yoki karkaslarga ankerlar yordamida mahkamlanadi.
Yong‘inga qarshi zinalar asosan binolarning balandliklari 10metrdan oshsa, bino oraliqlari har xil balandlikda bo‘lsa ishlatiladi. Binolarning balandligi 30m gacha bo‘lsa, zinalar tik vertikal qilib, undan baland bo‘lsa gorizontga 80 gradus burchak ostida, 0,7m enlikda, har 8m balandlikda maydoncha qo‘yib loyixalanadi. Zinalar har 2,4-3,6m balandlikda devorlarga yoki karkaslarga ankerlar yordamida mahkamlanadi.
Qutqaruv (avariya zinalari binolarda har xil favqulotda hodisalar, yong‘in, yer qimirlash va boshqa hodisalar sodir bo‘lganda kishilarni binolardan tezda chiqarib yuborish, qutqarish uchun ishlatiladi va ular binolarning tashqari tomonlariga o‘rnatiladi. Ularning enlari 0,7m, qiyaliklari 1:1 qilinib, 0,8 m balandlikda muhofaza panjaralari o‘rnatilib loyxalanadi.
Qutqaruv (avariya zinalari binolarda har xil favqulotda hodisalar, yong‘in, yer qimirlash va boshqa hodisalar sodir bo‘lganda kishilarni binolardan tezda chiqarib yuborish, qutqarish uchun ishlatiladi va ular binolarning tashqari tomonlariga o‘rnatiladi. Ularning enlari 0,7m, qiyaliklari 1:1 qilinib, 0,8 m balandlikda muhofaza panjaralari o‘rnatilib loyxalanadi.
Xulosa
Qurilish me’yorlari hisoblash ishlarini osonlashtirish maqsadida bino eng katta va eng kichik birligiga to’g’ri keluvchi simmetriya o’qlari bo’yicha yo’nalgan birgina gorizontal seysmik kuchlarni hisobga olishni tavsiya etadi. Bino va inshootlarning zilzilabardoshligini shahar qurilish, hajmiy rejalashtirish va konstruktiv tadbirlarni amalga oshirish orqali ta’minlash mumkin. yer qimirlaydigan xududlarda aholi yashaydigan joy rejalashtirish masalalarni yechishda maydon ko’proq ko’kalamzorlashtirilgan zonalardan va binolar oralig’ida katta bo’shliq joylar qoldirilgan bo’lishi kerak. Bu tadbir va talablar asosan yong’inga qarshi tadbir hisoblanib, yong’in tarqalishini oldi olinadi. Bulardan tashqari me’yorlar bo’yicha ko’cha kengligi va binolar oralig’ini 15-20% kattaroq qilib olinadi. Bino va inshootlar loyihasini ishlab chiqishda quyidagi asosiy qoidalarga amal qilish talab etiladi. Hajmiy rejalashtirish va konstruktiv yechimlar simmetriya hamda massa birlikni barobar taqsimlanishi shartlarini qoniqtirish kerak. Agar bino vazifasiga va me’moriy-rejalash talablariga ko’ra nosimmetrik va murakkab shaklda qurilish talab etilgan bo’lsa, bunda bino planini antiseysmik choklari bilan oddiy shakllarga ega bo’lgan bo’laklarga bo’linib chiqiladi. Bu choklar o’lchamlari me’yorda ko’rsatilgandan katta bo’lgan bino tarhlarini alohida qismlarga ajratishda qo’llaniladi. Devorlari ko’taruvchi bo’lgan binolardaantiseysmik choklar qo’shdevor o’rnatish bilan sinchli binolarda esa yonma-yon ramalar (qo’shaloq ramalar) o’rnatish orqali hosil qilinadi. CHoklar eni elementlari erkin gorizontal siljishlarni ta’minlashi kerak. Poydevorda choklar, agarda bir vaqtni o’zida cho’kish choki bo’lmasa, qoldirilmasa ham bo’ladi.
Foydalanilgan adabiyotlar
1.Serbinovich P. P. Arxitektura promshlennix zdaniy. M. 1982.
2.Orlovskiy B. Ya. Arxitektura grajdanskix i promshlennixzdaniy. M. 1991.
3.Kutuxin E.G., Korobkov L.G. Konstruktsi promshlennix i selskoxozyaystvennix zdaniy. M. 1995.
4.Shubin L.F. Arxitektura promshlennix zdaniy. M. 1986.
5.Dyatkov S.V. Arxitektura promshlennix zdaniy. M. 1984
