|
|
səhifə | 8/17 | tarix | 14.07.2023 | ölçüsü | 439,94 Kb. | | #136577 |
| Otabekova Shahnoza dialektalogiya
14. B undoshi v va p ga o„tishi mumkinmi? Misollar yozing. Shahrimiz shevasida bunday xolat ko'pincha ko'zga tashlanadi:
B harfining p ga monand talaffuz etilishi : Bint - pint
Olib kel - āpke
12
Abzal - Äpzäl Maktab - mäjtäp Oftob - āptö Kitob - kitāp Odob - ādāp Savob - sāvāp
Ba'zan b harfi v harfiga almaahinish hodisasi ham uchraydi: Sabzi - savzï
Dorboz - dārvāz Masqaraboz - mäsxärävāz
15. L undoshining so„z boshida qo„llanishiga misollar keltiring. L -til oldi, sirg‘aluvchi, sonor tovush.
Lab - lab Laylak - lajlak Loy - lāj
Lag‘mon - laγmān Lola - lāla
Laylo - lajlā Lobar - lābar Lafz - lafz
L undoshi so‘z o‘rtasida ham qo‘llanadi: Olam - ālam
Olma - ālma Qalam – qalam Kelin -kelïn
Shevamizda l undoshi so‘z oxirida ham qo‘llanadi: Qamal -qamal
Fol - fāl Fasl - fasl
13
Shevamizda fel o‘zagidagi l undoshi ko‘p hollarda tushib qoladi: Kelsa - kesa
Olgan - āgan Kelipti - keptï Olguncha - āgunča Kelgan - kegan Solgan - sāgan Kelma - kema Olma – ālma Olipdi - āptï Solibdi – sāptï
16. Umlaut hodisasiga (āt - ata) misol keltiring.
Bu qonuniyat fanda unlilarning regressive assimilyatsiyasi deb ham yuritiladi. Bunda old qator unli orqa qator unlini o‘z xarakteriga moslashtirib oladi. Bu hodisa Namangan ,O‘sh, qisman o‘zbek adabiy tilida qayd qilinadi. Mahallamiz shevasida ham umlaut hodisasi uchraydi:
son + a = sana - sänä ong + la = angla - änglä yosh+a = yasha - jäšä
Dostları ilə paylaş: |
|
|