Toshkent davlat agrar universiteti s. M. Aminov, S. I. Muxamadiyev, S. Sh. Rasulov axborot kommunikatsion

Axborot kommunikatsion texnologiyalar.S.Aminov 
111 
14.13-rasm. Bank bilan ulanish. 
Afzalliklari: 

ishning tezligi ortadi; 

interfeysda ishlash onsonligi; 

xabar yuborish orqali klientlarni bank yangiliklari bilan operativ xabardor 
qilish; 

jo‘natilayotgan fayllar shifrlanganligi. 
Variant II: Lokal tarmoqda qo‘llash asosiy bosh tashkilot qo‘l otsida boshqaruvdagi 
tashkilotlari bilan aloqada qo‘llashi mumkin. Bunda hujjat almaShuvi tez va ishonchli 
bajariladi(14.14-rasm). 
14.14-rasm. Lokal tarmoqda qo‘llanish strukturasi 
Afzalliklari
: ishning tezligi, onsonligi va fayllarni yaxshi siqishi orqali trafikdan 
yutish; 
iqtisodiy tejamkolik. 
Variant III: Mintaqaviy tarmoqda ishlovchi o‘zaro hamkor korxona va firmalar 
narx-navolar, 
sifat, miqdor haqida ma’lumotlar almaShuvida qo‘llashi 
mumkin(14.15-rasm).

---

112 
14.15-rasm. Iqtisodiy korxonalar o‘rtasidagi aloqa srukturasi 
Afzalliklari: 

katta hajmdagi malumotlari tez siqib yuborish; 

kim tarmoqdagi yoki qachon kirib ma’lumotni olganligin boshqarish; 

fakslardan afzalligi. 
Yuqoridagi uchta variantni ham qishloq xo‘jaligi sohalariga tadbiq qilish 
mumkin. Birinchi holatini vazirlik va boshqarmalar, va barcha organlar aholi bilan 
muloqotda qo‘llashi mumkin. Ikkinchi holatini Boshqaruv organlar fermer 
xo‘jaliklari bilan ma’lumot va hisobolar almaShuvida qo‘llashi mumkin. Uchinchi 
holatini viloyatlar va tumanlar aro tashkilotlar o‘zaro tajriba almashinishi va 
ma’lumotlar almaShuvida qo‘llashi mumkin.
 
E-XAT himoyalangan elektron pochta.
E-XAT himoyalangan elektron pochta 
orqali axborot almaShuvi amalga oshirish uchun umumiy qoidalarga rioya qilinadi.
 
E-XAT himoyalangan elektron pochta tashkilotchilari tomonidan ro‘yhatdan o‘tish 
va E-XAT himoyalangan elektron pochtadan foydalansh tartibi tayinlanadi. 
Ro‘yxatdan o‘tish oldindan olingan 
elektron raqamli imzo va ochiq kalit 
sertifikati orqali amalga oshiriladi. 
Dasturni o‘rnatish tartibi: 
E-XAT 
himoyalangan 
elektron 
pochta dasturiy ta’minoti o‘rnatiladi. 
Dastur ishga tushishidan oldin sistemaga 
kirish «Vxod v sistemu» oynasi paydo 
bo‘ladi (14.16-rasm).
14.16-rasm. Sistemaga kirish oynasi 
«Вход в систему» oynasini 
Нацройка bo‘limini «Ключи» bandiga 
kirib ochiq kalit elektron raqamli imzo 
sertifaqati va yopiq kalit saqlanayotgan 
joyi ko‘rsatiladi (14.17-rasm).

---