Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti d. Yu. Xujamkulov, D. A. Ismailov investitsiya loyihalarini

Sifat boshqarishning tizimli uslubi 
Bu tamoyilga asosan hozirda hammabop hisoblanmish sifatni tizimli 
boshqarishi uslubi mavjud. Chet el mamlakatlarida buni 
Total Quality Management 
– TQM 
deyiladi. 
Bu uslubga muvofiq sxemaga yagona ishlov berish va joriy qilish o’rnatiladi. 
(Odatda bu ish bilan chet ellarda mutaxassislashgan firmalar korxona bilan 
shartnomaga asosan amalga oshiradilar): 
Ishlab chiqarishni kuzatish va maxsus doklad tayyorlanadi; 
kuzatish va ishlab chiqarishning xaqiqiy holati xaqida tahlil sifat boshqarishda 
va sifat dasturini tanlashda qatnashadi; 
Sifat dasturida realizatsiya qilish bo’yicha rahbariyat tuziladi; 
Dasturlar va rahbariyat chora-tadbirlari loyihaning umumiy rejasiga tegishli; 
Sifat dasturi va rahbariyat ishlab chiqarishga kiritiladi; ixtisoslashgan firma 
hujjatlarni davriy tekshirib va unda ko’rsatilganidek zaruriy tafsilot kiritadi; 
Dastur va boshqarish realizatsiyaga kiritilishda ixtisoslashgan firma tizimni 
qo’llab quvvatlaydi va korxonalarni qiziqtirishdan himoya qiladi. 
Sarfning hisobi va tahlili 
Loyiha-menejer ishining mohiyati hozirgi va rejalashtirilgan solishtirishdan 

---

190 
iborat. Solishtirishga ma’lumotni uchet va tahlil sarfi beradi. Bu sarflar quyidagicha 
tasniflanadi:
Ogohlantiruvchi sarflari
buyurtmachini boshlang’ich talabini 
qondirishga yo’naltirilgan mahsulotni nuqsonsiz ishlab chiqarish. Ularga quyidagi 
loyiha sifatga sarflangan sarflar kiritiladi: qayta o’qitish, loyiha buyum va boshqalar. 
Ma’lumot sarflari 
buyurtmachini hohishini rivojlanishini kerakli yo’nalishga 
qaratish bilan bog’liq. Ularga labaratoriyali nazorat, inspeksiyali tekshirish, 
operatsiyali nazorat kiradi. 
Ichki muammo bilan bog’liq bo’lgan nuqsonni to’g’irlashga sarf 
harajatlar
jarayonga o’zgartirish kiritmoqni ishlab chiqish va omadsizlikka 
qaramasdan buyurtmachi uchun ishlab chiqarish. Bularga ishlov berish, nuqson 
mahsulotni qayta ishlash, remontlash sarf harajatlari kiradi;