Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti m. M. Tashxodjayev, M. G. Umarxodjayeva
Yüklə 3,39 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
U
O‘K:338.241 KBK: 65.292 Taqrizchilar : i.f.d. prof. R.X.Karlibayeva i.f.n., dots.T.SH. Ermatov ISBN 978-9943-7396-6-6 © «Innovatsion rivojlanish nashriyot-matbaa uyi», 2021. 3 KIRISH “Bugun dunyoda insonning ongi va qalbini egallash tobora kuchayib bormoqda. Bu ishning boshida turgan kuchlar o‘z maqsadiga erishish yo‘lida targ‘ibotning barcha usullaridan unumli foydalanmoqda. Shunday vaziyatda jamiyatimizni ma’naviy tahdidlar- dan himoya qilish borasidagi ilmiy-amaliy tadqiqotlarni tubdan qayta ko‘rib chiqishimiz zarur. Umuminsoniy, milliy va diniy qadriyatlarimizga bepisandlik holat- lariga qarshi kurashning metodologik asoslarini shakllantirishimiz lo- zim. Shu ma’noda Ma’naviyat va ma’rifat, Taraqqiyot strategiyasi, Islom sivilizatsiyasi markazlari, ijtimoiy-gumanitar yo‘nalishdagi tadqiqot institutlari haqiqiy aql markazlariga aylanishi kerak”, – dedi Shavkat Mirziyoyev 1 . O‘zbekistonda korporativ boshqaruv tizimini rivojlantirishga oid islohotlar, asosan, milliy korporativ boshqaruv tizimida zamonaviy korporativ boshqaruv uslublarini joriy qilish, aksiyadorlik jamiyatlari faoliyatining samaradorligini tubdan oshirish, ularga xorijiy investi- tsiyalarni keng jalb etish, ularning ochiqligi va jozibadorligini ta’minlash, korxonalarni strategik boshqarishda aksiyadorlar rolini kuchaytirish uchun qulay sharoitlar yaratish kabi chora-tadbirlarni amalga oshirishga qaratilmoqda, korporativ boshqaruv tizimidagi tamoyil va yondashuvlarni tubdan o‘zgartirish, unga bozor iqtiso- diyotiga xos bo‘lgan haqiqiy tusni berish borasida katta ishlar amalga oshirilmoqda. Jumladan, 2014-yilda yangi tahrirdagi “Aksiyadorlik jamiyatlari va aksiyadorlar huquqlarini himoya qilish to‘g‘risida”gi qonun qabul qilindi, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2015- yil 24-apreldagi PF-4720-sonli “Aksiyadorlik jamiyatlarida zamonaviy korporativ boshqaruv uslublarini joriy etish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi Farmoni asosida “Korporativ boshqaruv tizimini tubdan takomillashtirish bo‘yicha chora-tadbirlar” Dasturi tasdiqlandi hamda unda belgilangan vazifalar va chora-tadbirlar amalga oshirildi. O‘zbekistonda korporativ boshqaruvni zamonaviylashtirish doirasida Korporativ boshqaruv kodeksi qabul qilinib, uning tavsiyalari aksiya- dorlik jamiyatlarining faoliyatida joriy qilindi. 1 2020-yil 19-noyabr Shavkat Mirziyoyev 4 Mamlakatimiz taraqqiyotining asosiy dasturi hisoblangan “2017- 2021-yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasi”da korporativ boshqaruvning zamonaviy standart va usullarini joriy etish iqtiso- diyotni keyingi yillarda rivojlantirish va liberallashtirishning ustuvor yo‘nalishlaridan biri sifatida belgilangan. Bundan tashqari, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018-yil 21-sentyabrdagi PF- 5544-sonli Farmoni bilan qabul qilingan “2019-2021-yillarda O‘zbekiston Respublikasini innovatsion rivojlantirish Strategiyasi”da ham korporativ huquqni rivojlantirish va korporativ boshqaruvning zamonaviy tamoyillarini joriy etish bo‘yicha chora–tadbirlar belgilanib, ular hozirda hayotga tatbiq etilmoqda. Mazkur hukumat qarorlari asosida belgilangan vazifalarni bajarish doirasida oliy ta’lim jarayonida fanlarning uslubiy ta’mnlash ham davr talabidir. Darslikning asosiy maqsadi – korxonaning imidji va ijtimoiy barqarorlikni shakllanishini ta’minlash, tashkilot madaniyatini bosh- qarish imkoniyatlari haqida ma’lumot olish va korporativ boshqaruv sohasidagi muammolar va hal etilmagan masalalarni aniqlash, va shu asosda, milliy korporativ boshqaruv tizimini zamonaviy xalqaro standartlar asosida innovatsion rivojlantirish istiqbollarini belgilash hisoblanadi. Birinchi bobda korporativ madaniyatning nazariy jihatlari, chunonchi, ushbu masalaning tarixi, tashkilot madaniyatini ta’riflashga mavjud yondashuvlar ko‘rib chiqiladi. Modellar va elementlar, shuningdek, korporativ madaniyat bajaradigan funksiyalar batafsil bayon etilgan. Shuningdek, tashkilot sub-madaniyati tushunchasi joriy qilinadi. Birinchi bobdagi amaliy mustaqil topshiriqlar korporativ madaniyat masalalari bo‘yicha adabiyotlar kontent-tahlilini, muayyan tashkilot madaniyati elementlari bo‘yicha tavsifni, shuningdek, mavjud sub-madaniyatlar ta’rifini o‘z ichiga oladi. Ikkinchi bobda korporativ madaniyatni diagnostika qilish va baholash mavzulari yoritilgan. Bu yerda ayrim diagnostika usullari va vositalari, shuningdek, ularni qo‘llashga misollar keltirilgan. Bundan tashqari, alohida paragraf tashkilot madaniyatini diagnostika qilishning uslubiy va metodologik muammolariga bag‘ishlangan. Kompaniya madaniyati va tashkiliy strategiyasi haqida to‘plangan ma’lumotlar 5 asosida madaniyatni baholash, so‘ngra zarur madaniy o‘zgarishlarni baholash amalga oshiriladi. Uchinchi bobda korporativ madaniyatni boshqarishning nazariy va amaliy asoslari bo‘yicha mavzular yoritilgan. Shuningdek, boshqaruv subyektlari, jarayonlari, usullari ko‘rib chiqilgan. Shuningdek, tashkilotning madaniy asoslarini o‘zgartirish va qo‘llab-quvvatlashga qaratilgan chora-tadbirlar dasturlarini ishlab chiqishdan iborat bo‘lgan amaliy topshiriqlar beriladi. Bundan tashqari, alohida paragrafda korporativ madaniyatning tashkilot turli quyi tizimlariga, xususan, personalni boshqarishga ta’siri masalalari ko‘rib chiqiladi. Darslikni to‘rtinchi bobida korporativ boshqaruv sohasidagi tashkilotlarida korporativ etikani shakllantirish va rivojlantirish, axloqiylik darajasini oshirish usullari bo‘yicha mavzular yoritilgan. Ushbu darslikdan 5231900-Korporativ boshqaruv ta’lim yo‘nalishidagi bakalavriat talabalari “Korporativ madaniyat” fanidan ma’ruza va seminar mashg‘ulotlarida foydalanishi uchun mo‘ljal- langan bo‘lib, mazkur kitobdan boshqaruv sohasidagi mutaxassislar ham foydalanishi mumkin. Yüklə 3,39 Mb. Dostları ilə paylaş:
|