Kirish: Korxoaning iqtisodiy samaradorligini oshirish nafakat ishlab chiqarilayotgan maxsulotlar sifatini va mikdorini oshirish va ularning yukori baxolarga sotish balki mavjud ishlab chiqarish resurslaridagi eng avvalo pul mablag`laridagi samarali foydalanish hisobiga xam erishish mumkin. Buning uchun esa korxonalardagi pul mablag`larining xarakati ularning kelib tushishi va sarflanishi tugrisidagi ma`lumotlarga ega bulish aloxida axamiyatga egadir. Ushbu vazifa esa eng avvalo pul mablag`larini hisobga oluvchi buxgalteriya hisobining schyotlari, ularning subschyotlari va analitik schyotlarida shakllanadigan ma`lumotlarni yakni korxonani boshqarish uchun zaruriyligi nukta-nazaridan yigish kayta ishlash va saklashni tashkil kilish aloxida axamiyatga ega. Iqtisodiy munosabatlarda pul aylanishi ikki katta qismlardan iborat: naqd pul aylanishi va naqdsiz pul aylanishi. Naqd pulsiz pul aylanishi butun pul oborotining 80-90 foizini tashkil etadi. Naqd pulsiz pul aylanishi asosan korxona va tashkilotlar, ular bilan soliq nazorati, sug’urta, pensiya va boshqa fondlar bilan bo`ladigan hisob-kitoblarida o`z aksini topadi. Aholi va turli korxona va tashkilotlar, aholi guruhlari o`rtasidagi hisob-kitoblar ko’proq naqd pul yordamida amalga oshiriladi.