Toshkent davlat iqtisodiyot

Hozirgi zamon iqtisodiy ta’limotlari evolyusiyasi.
Iqtisodiyot bo‘yicha Nobel mukofoti laureatlarining g‘oyalari
Ishsizlik, inflyasiya, inqiroz muammolari. P.Samuelson, “Ekonomiks” asari, “neoklassik sintez” konsepsiyasining mohiyati. Keynschilik, iqtisodiy taklif nazariyasi va monetarizm g‘oyalari (qorishmasi). Institutsionalizm g‘oyalariga e’tiborning kuchayishi. Samuelson asarida iqtisodiy tafakkur tarixiga oid masalalarning tahlili. Iqtisodiy o‘sish va adolat muammolariga munosabat. Iqtisodiy taraqqiyotning “to‘rt g‘ildiragi” (insoniy resurslar, tabiiy resurslar, kapital va texnologiyalar).

Nobel mukofoti, iqtisodiyot bo‘yicha mukofotning ta’sis etilish xususiyatlari. Laureatlarning ilmiy ishlariga tavsif. Iqtisodiy modellar bo‘yicha mukofotlanganlar (Leontev, Kleyn, Frish, Tinbergen va boshqalar), resurslarni optimal joylashtirish (Kantarovich, Kupmans, Alle, Gurvits va boshqalar), monetarizm va pul siyosati masalalari (Fridman, Myurdal, Mandell, Merton, Xayek), iqtisodiy muvozanat masalalari (Xiks, Debre, Errou va boshqalar), iqtisodiy o‘sish muammolari (Solou, Kuznets), halqaro bozor va savdo masalalari (Olin, Krugman), assimmetrik axborotning iqtisodiyotdagi roli (Vikri, Mirrlis, Akerlof, Stiglits va boshqalar).

Menejment, boshqarish va qaror qabul qilish, bashorat, prognoz muammolariga oid ishlar. Moliya bozori, qimmatli qog‘ozlar bo‘yicha tadqiqotlar. Rivojlanayotgan mamlakatlar iqtisodiyoti, kambag‘allikni engish, iqtisodiy tarix va iqtisodiy tafakkur masalalariga oid ishlar. Iqtisodiyotda o‘yinlar va ehtimollar nazariyasi, mikro va makroiqtisodiyotga oid tadqiqotlar. Ratsional kutilmalar nazariyasi. Nobel mukofoti laureatlari ilmiy ishlarining ahamiyati.


Jahon xo‘jaligi to‘g‘risidagi iqtisodiy g‘oyalar.
O‘tish davrining mohiyati va ahamiyati
Xalqaro mehnat taqsimoti. Jahon xo‘jaligidagi integratsiya va ixtisoslashuv. Jahon xo‘jaligi to‘g‘risidagi iqtisodiy nazariyaning asosiy xususiyatlari. A.Smitning «mutloq afzallik nazariyasi». Tashqi savdoda xarajatlarning roli. D.Rikardoning «nisbiy afzallik nazariyasi». Mehnat taqsimoti va mehnat unumdorligining o‘rni. Solishtirma xarajat ustuvorligi. Ishlab chiqarish omillari nazariyasi. E.Xeksher-B. Olin nazariyalari.«Tovarningxayotssikli» nazariyalari.J.Xiksning ilmiy-texnik progress bilan bog‘liq iqtisodiy fikrlari. Jahonshumul iqtisodiy muammolar. Rivojlanayotgan mamlakatlar iqtisodiyoti to‘g‘risidagi g‘oyalar.

BMTning insoniy rivojlanish konsepsiyasi, ming yillik deklaratsiasi. Xalqaro iqtisodiy tashkilotlar. O‘tish davrining mohiyati, uning ob’ektiv zarurati (“sotsialistik” deb atalgan davlatlarning bozor munosabatlariga o‘tishi). O‘tish davrining asosiy xususiyatlari va qonuniyatlari. Iqtisodiy taraqqiyotning bosqichlari, bir tarixiy bosqichdan boshqasiga o‘tish, siyosiy, iqtisodiy va ijtimoiy o‘zgarishlar. Rivojlanish bosqichlarining shakllari (an’anaviy, bozor, kelajak iqtisodiyoti). Iqtisodiy tizimlarning rivoji. Ma’muriy – buyruqbozlik tizimidan bozor munosabatlarga o‘tish xususiyatlari. Muqobil (alьternativ) g‘oyalarning mavjudligi. Eski tizim va yangi tizim elementlarining bir vaqtda yashay olish tamoyillari. “Shok terapiyasi” (revolyusion) va evolyusion yo‘l tafsifi. Aralash iqtisodiyotning mazmuni. O‘tish davrida qarama-qarshiliklarning kuchayishi, uning progressiv xarakteri.

O‘tish davrining tarixiyligi, shu davrdagi dastlabki iqtisodiy holatning ahamiyati. Sharq va G‘arb xususiyatlari. Sharoitning yetukligi masalasi. O‘tish davri qonuniyatlarining turlicha namoyon bo‘lish sabablari. Yetakchi mamlakatlardagi ijobiy tajriba ahamiyati.
O‘tish davrining davomiyligi, klassik davlatlar (Angliya, Fransiya, AQSH va boshqalar) tajribasi, hozirgi davrdagi o‘tish xususiyatlari (Yaponiya, Koreya Respublikasi, Singapur va boshqalar). Postsovet davlatlarining bozor munosabatlariga o‘tish xususiyatlari, start sharoitlarining turli-tumanligi. Bozorga bosqichma-bosqich o‘tishning asosiy belgilari. Har bir bosqichning davomiyligi masalasi. Janubiy-Sharqiy Osiyo davlatlarining bozor munosabatlariga o‘tish tajribasi.