Eslatma. Tajribani bajarishda zanjirni tok manbaiga uzoq vaqt ulab qŏyish kerak emas, kalitni esa ŏlchash paytlaridagina ulash kerak.
Nazorat savollari: 1. Uitson kŏprigi sxemasini chizing va tushuntiring?
2. Uitson kŏprigi formulasi qanday chiqariladi?
3. Reoxord qanday tuziladi?
4. Nima uchun elkalarni ŏlchash gal’vanometrning kŏrsatishi nolga teng bŏlganda bajariladi?
10 – laboratoriya ishi G’ALTAKNING INDUKTIV QARSHILIGI VA INDUKTIVLIGINI ANIQLASH Ishning maqsadi: O’zgaruvchan tok zanjiriga ulangan g’altakning induktivligini hamda induktiv qarshiligini aniqlash.
Kerakli asbob va jihozlar: 1. O’zgaruvchan va o’zgarmas tok manbalari. 2. o’zgaruvchan va o’zgarmas tok amperimetri va voltmetri. 3. Reostat. 4. Kalit.5. Induktiv g’altak. 6. Ulash simlari.
Nazariy ma’lumotlar: Zanjirdagi induktivlik tokka ta’sir ko’rsatadi. Tajribalarda lampochkaga o’zgarmas tok kuchlanishi berilganda o’zgaruvchan tok berilgandagiga qaraganda ravshanroq yonishini ko’rsatadi. Demak, zanjirda o’zgaruvchan tok kuchining ta’sir etvchi qiymati o’zgarmas tok kuchidan kichik bo’ar ekan. Bu hodisa o’induksiya hodisasi bilan tushuntiriladi.zanjirning induktivligi tok kuchining maksimal qiymatini cheklaydi va induktivlik hamda berilgan kichlanishchastotasi qanchalik katta bo’sa, tok kuchining amplitudasi shunchalik kichik bo’ladi.
Zanjirdagi kuchlanishning amplitudaviy qiymati:
G’altakdagi tok kuchining amplitudaviy qiymati:
,
Aktiv qarshilik: - o’zgarmas tokda (1)
G’altakning to’la qarshiligi: - o’zgaruvchan tokda (2)
Induktiv qarshilik: (3)
G’altakning induktivligi: (4)
v = 50 Hz o’zgaruvchan tok chastotasi.
