Toshkent irrigatsiya va melioratsiya instituti

toklarning muvozanat tenglamasi (






) hamda yuklama ulangan 
transformatorning almashtirish sxemasi anciia sodda ko‗rinishga ega
bo‗ladi(2.3-rasm) va transformator ish jarayonini taxminiy hisoblashni ancha
osonlashtiradi. Bunday holdagi vektor diagrammani soddalashtirilgan vektor
diagramma deyiladi va u amalda keng foydalaniladi (2.3,-rasm).Aktiv-
induktiv yuklama uchun qurilgan soddalashtirilgan vektor diarammani qurish
uchun tok (






) kuchlanish 

va ular orasidagi burchak

hamda

transformator chulg‗amlarining qarshiliklari yoki qisqa tutashuv kuchlanishi

---

26 
u uning aktiv (




) va reakiiv (

) tashkil etuvchilari ma‘ium bo‘lishi

lozim.Transformatorda kuchlanish o‘zganshi. Transformatorning birlamchi 
2.7-rasm. Yuklama ulangan transformatorning soddalashtirilgan 

almashtirish sxemasi (a) va uning vektor diagrammasi (b) hamda a V ni

hisoblash formulasini keltirib chiqarishga oid vektor diagramma 
(d).chulg‗amiga berilgan kuchlanish



=const va tok chastotasi ham



const bo‗lganda salt ishlashidagi va yuklama tokiniiig nominal 

qiymatidagi ikkilamchi chulg‗am kuchlanishlari ayirmasiga rransformalor

kuchJanjshining o ‗zgarishi (
U) deyiladi. Umumiy maqsadli kuch
transformatorlari asosan aktiv-induktiv yuklamada ishlagani tufayli, mazkur
o‗zgarish kuchlanish tushishi ko‗rinishida namoyon boladi. Bu kattalik