Toshkent irrigatsiya va melioratsiya instituti

muhitga qarab elektr havfsizligi uch guruhga: xavfi kam bo`lgan, xavfi 
yuqori bo`lgan va o`ta xavfli xonalarga bo`linadi. Xavfi yuqori xonalar pollar
tok o`tkazuvchan (metall, tuproqli, betonli), xonalarning namligi (havoning
nisbiy namligi 75 % dan yuqori) yoki tok o`tkazuvchan changlarning
mavjudligi, havo haroratining yuqoriligi (Q>300 dan yuqori); er bilan
ulangan bino va uskunalarning metalkonstruktsiyalari hamda elektr
jihozlarining metall korpuslariga ishchining bir vaqtda tegib qolish ehtimoli 
borligi bilan harakterlanadi. O`ta xavfli xonalar havoning nisbiy namligi 100%
ga yaqin, muhitning kimyoviy aktivligining (kislota bug`lari, ishqorlar),
yuqori bo`lishi shuningdek, ikki shartlarni bir vaqtda mavjudligi bilan

---

63
tavsiflanadi. Shu kategoriyalarga ochiq maydonlarda, xonadan tashqarida

ishlatilayotgan. Elektr qurilmalarni kiritish mumkin. Qishloq xo`jaligidagi

ko`pchilik xonalar yuqori xavfli xonalarga kiradi (poli yer xonalar) yoki
o`ta xavfli (molxonalar, cho`chqaxonalar, issiqxonalar va boshqalar . Elektr
qurilmalarini ishlatishda yuz beradigan asosiy avariyalardan biri 
himoyalovchi (izolyatsiya) ning shikastlanishidir. Tok o`tkazuvchi
qismlarning kuchlanishiga mos keladigan himoyalanish (ETQ) vositalari
tanlanadi. Elektr simlarini himoyalagichining erga nisbatan qarshiligi 0,5 Om
dan kam bo`lmasligi kerak. Yuqori harorat, agressiv suyuqliklar va boshqa 
zararli omillar ta'sir etadigan sharoitlarda himoyalagich holatini hamisha
nazorat qilib turish, ya'ni jihozni ta'mirlash vaqtida hamda ishga tushirish 
oldidan qarshiligini o`lchash lozim.
Yuqori kuchlanish ishlatiladigan himoya kiyimlari.