Toshkent irrigatsiya va melioratsiya instituti

ko`payadi. Tok qiymati 100 mA bo`lganda, yurak faoliyatida yoki nafas
olishning ishida hech qanday o`zgarish bo`lmaydi. Ammo hayvon tanasining 
qarshiligi, odam tanasining qarshiligidan ancha kam. Yirik shoxli mollarning
oldingi va orqa oyoqlari orasidagi tana qarshiligi 400-600 Om, hayvon 
yiqilganda esa 50-100 Om gacha kamayadi. Hayvonlarga kichik kuchlanishlar
bilan har doim ta'sir qilib turilsa, ular mahsuldorligi kamayib ketishi
kuzatilgan. Agar kuchlanishning kattaligi 4-8 V bo`lsa, sut berish 20-40 % ga
kamayadi. Qishloq xo`jaligida, odatda, o`zgaruvchan elektr tokidan
foydalaniladi. Ko`pgina jihozlar 380 V kuchlanish bilan ishlaydi, yoritish uchun
uchun esa 220 va 127 V kuchlanishlardan foydalaniladi. Elektr xavfsizligi
shartlariga ko`ra, elektr qurilmalar 1000 V gacha va 1000 V dan yuqori
kuchlanishli qurilmalarga bo`linadi. Elektr toki urishiga kishining elektr
zanjiriga ulanib qolishi sabab bo`ladi. Elektr tokiga ulanib qolishning ikki xil
shakli bor: ikkita sim orasida ulanib qolish va sim bilan er orasida ulanib
qolish.Ikkala holda ham jarohatlanish darajasi kuchlanish kattaligiga, pol va
poyafzal himoyalanishning holatiga, ishlab chiqarish xonasidagi muhit
sharoitiga, simlarga tekkan paytda kishining holatiga bog`liq. Tana, qo`llar
orqali tok o`tishi eng xavfli hisoblanadi, chunki tok o`tadigan yo`lda yurak, 
o`pka, miya joylashgan. Odamning elektr tokidan jarohatlanishining boshqa
hollariga quydagilar sabab bo`ladi: 1. Elektr qurilmalarini o`rnatish va
ulardan foydalanishda xavfsizlik texnikasi qoidalarining buzilishi; 2. Elektr
jihozlarining kuchlanish ostida qolgan tok o`tkazmaydigan metall qismlarga 
tegib ketishi; 3. Jarohatlanishning xavfsiz mehnat usullarini bilmaslik. Elektr