Toshkent moliya instituti “Audit” kafedrasi

o’rganiladi. Agar korxonada nazorat vositalari samarali ishlayotgan bo’lsa, auditor nazorat 
riskini maksimumdan tushirishi mumkin.
Moliyaviy natijalar auditida pasaytirilgan nazorat riski korxona ichki nazoratining 
ushbu qismlari ishonchliligini bildiradi. Masalan, korxona sotish jarayoni ustidan o’rnatilgan 
nazorat riskining pastligi sotuv jarayoni, debitorlik qarzlari, sotishan tushum kabi 
qismlardagi raqamlar noto’g’ri ma’lumotga asoslanmaganligini bildiradi. Xuddi shunday 
sotib olish jarayonida ham nazorat riskining pastligi kreditorlik qarzlari, vakillik xarajatlari 
va boshqa majburiyatlardagi raqamlar aniqroq ekanligini anglatadi. Muhim tomoni 
shundaki moliyaviy natijalar ustidan etarlicha dalillarning borligi auditor uchun fikr 
bilidirishida yordam beradi. Sotish va sotib olish jarayonidan to’plangan dalillar esa foyda va 
zararlar to’g’risidagi hisobot auditida ko’pincha daromadlar va xarajatlar haqida 
qo’shimcha axborot beradi hamda moliyaviy natijalar auditining samarali o’tkazilishida 
yordam beradi. 

---

 
15.3. Ishlab chiqarish xarajatlari auditining maqsadi, me’yoriy asoslari va xususiyatlari 
Ishlab chiqarish xarajatlari va mahsulotlar tannarxini hisoblashni auditorlik 
tekshiruvidan o’tkazishdan maqsad sodir bo’lgan xo’jalik muomalalarini hisobga olish va 
soliqqa tortishda qo’llanilayotgan tartibning O’zbekiston Respublikasi me’yoriy hujjatlari 
talablariga muvofiqligini aniqlashdan iborat.
Korxonalarda ishlab chiqarish xarajatlari va soliqqa tortish hisobini tartibga soluvchi 
asosiy hujjat-O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1999 yil 5-fevraldagi 54-
sonli qarori bilan tasdiqlangan «Mahsulot(ish, xizmat)larni ishlab chiqarish va realizatsiya