Toshkent moliya instituti g. Xamdamova, O. Astanakulov, A. Matchanov innovatsion menejment


 Innovatsion rivojlanishning 5 ta kaliti



Yüklə 1,22 Mb.
səhifə174/200
tarix07.01.2024
ölçüsü1,22 Mb.
#205520
1   ...   170   171   172   173   174   175   176   177   ...   200
O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta-maxsus ta‟lim vazirligi t-hozir.org

16.5. Innovatsion rivojlanishning 5 ta kaliti 

Har bir tashkilotning asosiy maqsadi – daromadni oshirish va bozorda oldi


pog‘onani egallash. Buning uchun tashkilot o‘sishi va rivojlanishi lozim.
Rivojlanish har bir tashkilot uchun katta ahamiyatga ega, lekin 90% tashkilotlar
uzoq vaqt rivojlanishni ko‘rsataoilmaydi. Rivojlanish ikki xil yo‘l orqali bo‘lishi
mumkin: birinchisi – bozorga yangi mahsulot olib chiqish orqali bo‘lsa, ikkinchisi
– boshqa korxonalarga qo‘shilishdir. Lekin siz tanlagan yo‘l 100% omad olib
keladi deb bo‘lmaydi.
Masalan, BusinessWeek tomonidan o‘tkazilgan ilmiy izlanishning natijalariga
ko‘ra 61% M&A (Boshqa korxonalarga qo‘shilgan tashkilotlar) aksiyalarini narxi
tushib ketishiga olib keldi. Yangi mahsulot ishlab chiqarish yo‘lini tanlagan 75%
tashkilot omadsizlikga uchradi.
Hozirgi kunga kelib har bir tashkilot innovatsiyalarni qo‘llash va ular
yordamaida rivojlanishga harakat qilishmoqda. Lekin buning natijasi ijobiy
bo‘ishiga hech kim kafolat bera olmaydi.



394
BMGI aytishicha ko‘pgina tashkilotlarning muammosi innovatsiyalar rivojiga


nimalar ta‘sir etishini bilishmaydi. Judayam ko‘p misollar bo‘lgani tufayli
innovatiyani rivojlantirish uchun maslahatlar anchagina. Innovatsiyalar omadli
bo‘lishining 5 ta kaliti:
Innovatsiyalar portfoliasini ishlab chiqing.
Innovatorlar guruhiga kiruvchi
tashkilotlar bilishadiki, rivojlanish uchun yangicha o‘ylash lozim. Ular
rivojlanishini asosi innovatsion yondashuv deb hisoblashdi, shuning uchun ham
har tomonlama o‘ylangan, tashkilotning butun faoliyatini qamrab oluvchi
innovatsion portfolio tuziladi.
Bunday tashkilotlar har doim boshqalarga nisbatan ko‘proq foyda olishadi.
Bundan tashqari bir necha sohalarga innovatsiyalar kiritgan tashkilot yuqori
natijaga erishadi. Masalan, Applega iPod – mahsulot innovatsiyasi katta omad
keltirdi. Lekin iPodning omadi iTunesga bog‘liqdir, bu esa innovatsiya biznes
modeli hisoblanadi. Bunday yo‘l tufayli Applening aksiyalar narxi uch yil ichida
$70 mlrd.ga yetdi.
Hamkorlikka tayyor bo‘lagan guruhlar tuzing. Rivojlanishning ikkinchi kaliti
- loyihalarni tez va to‘g‘ri amalga oshirish uchun hamkorlikda ishlovchi
innovatsion guruhlar tuzish. To‘g‘ri, gapirish onson. Birinchi o‘rinda aytish lozim -
ki eng yaxshi guruhlar turli xil qaror qiluvchi insonlardan iboratdir. Bundan
tashqari guruhlardigilar bilimli bo‘lishlari va motivatsiyaga ega bo‘lishlari lozim.
Tashkilotlar innovatsion guruhlar tashkil qilayotganlarida ishtirokchilarni har
tomonlama baholashligi lozim.
Innovatsiyalarni takrorlab turing.Omadning uchinchi kaliti – innovatsiyalar
takrorlanishadi. Bu degani innovatsiyalarni sistematik jarayonga aylantirish va har
bir guruh a‘zosiga kiritish. Ko‘pgina loyihalar yangicha o‘ylashni talab qiladi,
lekin qolganlari esa jarayonni detallshtirishni talab qiladi. D4 BMGIning
metodologiya bo‘lib innovatsion loyihalarning natijasini yaxshilashga yordam
beradi. Bu metodologiya 4 ta fazadan tashkil topgan:
-
Define - aniqlash
-
Discover - tanlab olish



395
-


Develop - ishlab chiqish
-
Demostrate – taqdim qilish
D4 ijod paytida erkinlikni saqlashga mo‘ljallangan. Ishtirokchilarni yangi
yechimni topishga ilhomlantiradi.
Tekshirilgan texnikalar bilan foydalaning. D4 innovatsion metodologiyasi
innovatsiyaga yangicha yondashuvni talab qiladi. D4 ishtirokchilari texnikalar
bilan qanday foydalanish kerakligini bilishlari lozim. Masalan, ―Define‖ fazasinig
asosiy maqsadi mijozlarning ehtiyojlarini qondirish. Bunda etnograf texniklar
yordam berishadi. ―Discover‖ fazasi esa yangi g‘oyalar ishlab chiqarishni o‘z
ichiga oladi. ―Discover‖ fazasida topilgan g‘oyalar ―Develop‖ fazasida tahlil
qilinadi. So‘ngra loyihalashtirish jarayoni boshlanadi. So‘ngra omadli g‘oya
―Demonstrate‖ fazasida taqdim qilinadi.
Innovatsiyalar uchun muhit yarating. Yangi innovatsiyalar yaratish uchun
ishchilarga atrof-muhit katta ahamiyatga ega. Bunday muhitni yaratish odamlarga
yangi g‘oyalar ishlab chiqarishga katta imkoniyatlar beradi.
220
Innovatsiya – korxonalarning raqobatbardoshligini oshirish yo‘lidir. M.
Portner.
221
Shuning uchun ham korxona faoliyati uchun innovatsiya o‘rni juda
muhimdir.

Yüklə 1,22 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   170   171   172   173   174   175   176   177   ...   200




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin