Toshkent moliya instituti g. Xamdamova, O. Astanakulov, A. Matchanov innovatsion menejment

IBMning xarajatlar

i
134

2005-yildan 2015 - yilgacha tadqiqot va rivojlantirish bo'yicha IBMning

xarajatlar (Milliard AQSh dollari)
Ushbu statistika ilmiy tadqiqotlar va rivojlantirish bo'yicha IBMning
xarajatlarni ko'rsatadi, bu sohada xarajatlar taxminan 6,3 milliard AQSh dollari
keldi. Shu vaziyatni tahlil qiling.

Glossariy 
Amaliy tadqiqotlar
- bu yangi bilimlarni egallab olish uchun amalga
oshiriladigan o'ziga xos tadqiqotlar hamdir. Biroq, ular, o'z navbatida, aniq amaliy
maqsadlar yoki vazifalarga erishishga yo'naltirilgan.
Fundamental tadqiqotolar
– bu birinchi navbatda kuzatilayotgan hodisalar
va jarayonlar to'g'risida yangi bilimlarga ega bo'lishga yo'naltirilgan ishlar.
Ilmiy-tadqiqot va tajriba hamda konstruktorlik ishlari
- bilimlar
zaxirasini, shu jumladan inson, madaniyat va jamiyat to'g'risidagi bilimlarni
ko'paytirish maqsadida amalga oshiriladigan tizimli asosdagi ijobiy ishni,
134
https://www.statista.com/statistics/274821/ibms-expenditure-on-research-and-development-since-2015.

---

---

226
shuningdek yangi takliflarni ishlab chiqish uchun bilimlarning ushbu zaxirasidan

foydalanishni o'z ichiga oladi.
Innovatsion loyiha 
- bu tegishli tarzda tashkil etilgan (resurslar, muddatlar va
ijrochilar bo‘yicha uzviy bog‘langan) loyihaviy hujjatlar jamlanmasi bilan
rasmiylashtirilgan
hamda
miqdoriy
ko‘rsatgichlarda
ifodalangan
va
innovatsiyalarga olib keladigan ilmiy-texnikaviy vazifalar muammoning samarali
hal qilinishini ta‘minlaydigan ilmiy-tadqiqot, tajriba-konstruktorlik, ishlab
chiqarish, tashkiliy, moliyaviy, tijoriy va boshqa tadbirlarning majmuidan iborat
bo‘lgan o‘zaro bog‘liq maqsadlar va ularga erishish dasturidan tashkil topgan
tizimdir.
Patent -
mahsulot yoki jarayonga taqdim etilgan qat'iy huquqni namoyon
etadi, u biror-bir yangi ishni ta'minlaydi yoki muammoning yangi texnik echimini
taklif etadi. Patent kompaniyaga cheklangan vaqt mobaynida (20 yil, mamlakatga
bog'liq holda farqlanishi mumkin) mahsulot ishlab chiqarish, foydalanish va sotish
huquqini beradi. Patent berilgandan so'ng kashfiyotchi hisoblanuvchi shaxslar
uchun foyda olish imkoniyati hisoblanadi.