Toshkent moliya instituti m. S. Hojiyev, I. I. Meliyev, S. A. Djumanov moliyaviy hisobot auditi
-jadval Moliyaviy hisobot auditining fan sifatidagi tavsifi
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
2.2-jadval
Moliyaviy hisobot auditining fan sifatidagi tavsifi (V.I.Podolskiy yondashuvlari) 13 Tarkibiy qism Tavsifi Moliyaviy hisobot auditining fan sifatidagi predmeti Boshqaruvning asosiy funktsiyalaridan biri sifatida, foydalanuvchilarni tekshiruvdan o’tkazilgan sub’ektning ishonchli moliyaviy hisobot axborotlari bilan ta’minlash va bu axborotlarga asosan qaror qabul qilish imkonini ta’minlovchi ijtimoy faoliyat turidir Moliyaviy hisobot auditining usullari Tadqiqotning umumiy yondashuvi sifatida dialektikaga, ya’ni rivojlanishning umumiy qonuniyatlariga asoslangan, auditning uslubiyati va uni qo’llash yo’llarini belgilab beradigan tahlil va sintezning birligi, ko’rsatkichlarni o’zaro bog’liqlikda rivojlanishini o’rganish va boshqalar bilan tavsiflanadi Moliyaviy hisobot auditi uslubiyati Buxgalteriya (moliyaviy) hisobotlar haqqoniyligi to’g’risidagi fikr- mulohazalarni asoslash uchun qo’llaniladigan maxsus usullar, ya’ni aniq jarayonlar, hisob-kitoblar, matematik modellar va taqqoslashlar majmuidir Bizning fikrimizcha, A.D.Sheremet va V.I.Podolskiylarning yuqorida keltirilgan tavsiflarida Moliyaviy hisobot auditining fan sifatidagi rivojlanishini boshqa iqtisodiy fanlar bilan o’zaro bog’liklikda va uning iqtisodiyot fani 13 Подольский В.И. Аудит.Учебник.4-е изд. - М.: 2010. — 744с. 35 tizimidagi o’rnidan kelib chiqqan holda tadqiq etish lozimligini ko’rsatadi. Yuqoridagi tahlillardan xulosa qilib, biz audit faniga quyidagicha tavsif berishni maqsadga muvofiq, deb hisoblaymiz: Moliyaviy hisobot auditi fani - xo’jalik yurituvchi sub’ektlarni samarali boshqarish va rivojlantirish, moliyaviy hisobotdan foydalanuvchilarni to’g’ri qarorlar qabul qilishi uchun ularni ishonchli axborot bilan ta’minlash maqsadida xo’jalik yurituvchi sub’ektlarfaoliyatining qonuniyligi va moliyaviy hisobotining ishonchliligini baholashga oid bilimlarni mujassamlashtiruvchi va hosil qiluvchi fandir. Auditorlik faoliyatiga oid o’zaro munosabatlarda sub’ekt sifatida davlat, auditorlik tashkilotlari, auditorlar, korxona menejerlari va mulkdorlari, buxgalteriya (moliyaviy) hisobotidan foydalanuvchilar, auditorlarning professional jamoat tashkilotlari qatnashadi. Moliyaviy hisobot auditi fan sifatida auditorlik faoliyati sub’ektlari o’rtasidagi munosabatlarni o’rganib, amaliy faoliyat sohasi sifatida esa xo’jalik yurituvchi sub’ektlar faoliyatining qonuniyligi hamda moliyaviy hisobot ko’rsatkichlarining ishonchliligiga oid tekshiruv natijalarini tasdiqlangan rasmiy shakl va mazmundagi auditorlik hujjatlarida umumlashtiradi va sub’ekt rahbariyatiga taqdim etadi. Moliyaviy hisobot auditi usulini fan sifatida ta’riflaganda, u foydalanadigan umumiy tadqiqot usullarini dialektika, rasmiy mantiq va tizimli yondashuv kabi usullarga ajratish mumkin. Moliyaviy hisobot auditi tadqiqot ob’ektlariga nisbatan professional qarorni shakllantirish maqsadida umumiy usullarning barchasidan auditorlik dalillarini to’plash va ma’lumotlarni tahlil qilish jarayonida foydalaniladi. Shuningdek, moliyaviy hisobot auditining alohida va aniq ob’ektlarni tekshirishda qo’llaniladigan xususiy yoki maxsus usullari ham mavjud. Bu esa, auditorlik faoliyatining uslubiy asoslari quyidagi elementlardan tashkil topadi (2.1-rasm). O’z navbatida, yuqoridagi 2.1.-rasmda keltirilgan moliyaviy hisobot auditini tashkil etish shakllarining me’yoriy-huquqiy asosi O’zbekiston Respublikasi “Auditorlik faoliyati to’g’risida”gi qonuni hisoblansa, auditorlik dalillarni to’plash 36 amallarining me’yoriy asosi 500-son “Auditorlik dalillar” nomli XAS, auditning umumilmiy va maxsus usullarining me’yoriy asosi MHXS, XASlar va auditga oid o’quv adabiyotlari, auditorlik tahliliy amallarining me’yoriy-huquqiy asosi esa 520-son “Tahliliy amallar” nomli XAS kabi hujjatlarda (mazkur usullarning mazmuni va qo’llash tartibi) yoritilgan. Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|