Toshkent moliya instituti m. Y. Raximov, N. N. Mavlanov, N. N. Kalandarova

Buxgalteriya balansi moddalari va ularning tarkib bo„yicha nisbiy 
ifodalari hisob-kitobi 
Balans 
moddalarining nisbiy 
ifodalari 
Aniqlanish tartibi 
Buxgalteriya balansi satri 
bo„yicha hisob-kitobi 
Uzoq 
muddatli 
aktivlarning 
jami 
aktivlar 
tarkibidagi 
salmog‗i 
UMA/BJ*100 
Satr130/Satr400*100 
Joriy aktivlarning jami 
aktivlar 
tarkibidagi 
salmog‗i 
JA/BJ*100 
Satr390/Satr400*100 
Joriy aktivlar tarkibida 
TMZ salmog‗i 
TMZ/JA*(JA/BJ*100) 
Satr140/Satr390*(Satr390/
Satr400*100) 
Joriy aktivlar tarkibida 
debitorlik 
majburiyatlari 
salmog‗i 
DM/JA*(JA/BJ*100) 
Satr210/Satr390*(Satr390/
Satr400*100) 
Joriy aktivlar tarkibida 
pul 
mablag‗lari 
salmog‗i 
PM/JA*(JA/BJ*100) 
Satr320/Satr390*(Satr390/
Satr400*100) 

---

320 
O‗z 
mablag‗lar 
manbasining 
jami 
manbalar 
tarkibidagi 
salmog‗i 
O‗MM/JM*100 
Satr480/Satr780*100 
Majburiyatlarning 
jami 
manbalar 
tarkibidagi salmog‗i 
M/JM*100 
Satr770/Satr780*100 
Majburiyatlar 
tarkibida 
uzoq 
muddatli majburiyatlar 
salmog‗i 
UMM/M*(M/JM*100) 
Satr490/Satr780*(Satr770/
Satr780*100) 
Majburiyatlar 
tarkibida 
joriy 
majburiyatlar salmog‗i 
JM/M*(M/JM*100) 
Satr600/Satr780*(Satr770/
Satr780*100) 
Balans moddalarining jamlangan qatorlar bo‗yicha tarkibiy salmog‗ini 
o‗rganish inflyatsiya ta‘siri, shuningdek‚ baho o‗zgarishlarining mulk qiymatiga 
ta‘sirini to‗g‗ri baholashga ham imkon beradi. Masalan, balans jamida o‗z 
mablag‗lari manbasi qiymat ifodada ta‘minot bo‗yicha aniq holatni ifoda etmaydi. 
Agar uning balans jamiga nisbatan nisbiy ifodasi aniqlansa korxonaning moliyaviy 
ta‘minotida mustaqillik, qaramlik darajasini yaqqol anglash mumkin. 
10.17-jadval