Toshkent moliya instituti m. Y. Raximov, N. N. Mavlanov, N. N. Kalandarova

 
STF = UF + FF – FZ 
Bu yerda:
 
STF – soliq to‗langungacha olingan foyda;
 
FF – favqulodda vaziyatlardan olingan foyda;
 
FZ – favqulodda vaziyatlardan ko‗rilgan zarar.
 
Yilning sof foydasi, u soliq to‗langandan keyin xo‗jalik yurituvchi subyekt 
ixtiyorida qoladi, o‗zida foydadan to‗lanadigan soliqni va minus qonun hujjatlarida 
nazarda tutilgan boshqa soliqlar va to‗lovlarni chiqarib tashlagan holda soliqlar 
to‗langunga qadar olingan foydani ifodalaydi:
 
SF = STF – DS – BS 
Bu yerda:
 
SF – sof foyda;
 
DS – daromad solig‗i; 
BS – boshqa soliqlar. 
11.19-jadval 
Sof foyda va uning omilli tahlili 
Asosiy faoliyat 
natijasi 
ko„rsatkichlari 
Satri 
O„tgan yil 
Hisobot yili 
Farqi (+,-) 
O„sishi, 
% 
Mahsulot (ish va 
xizmat)larni 
sotishdan 
sof 
tushum 
010 
3 362 225 550 5 180 801 340 1 818 575 790 
154.0 
Sotilgan 
mahsulot 
(ish 
va 
xizmat)larning 
tannarxi 
020 
2 474 622 038 3 191 287 162 
716 665 124 
128.9 
Mahsulot (ish va 
xizmat)larni 
sotishning 
yalpi 
foydasi (zarari) (satr 
010-020) 
030 
887 603 512 
1 989 514 178 1 131 910 666 
224.2 
Davr 
xarajatlari, 
040 
568 302 199 
752 744 444 
184 442 245 
132.3 

---

403 
jami 
(satr 
050+060+070+080), 
shu jumladan: 
Boshqa operatsion 
xarajatlar 
070 
135 306 333 
178 630 359 
43 324 026 
132.0 
Hisobot 
davrning 
soliq 
solinadigan 
foydadan kelgusida 
chegiriladigan 
xarajatlari 
080 
- 
- 
- 
- 
Asosiy faoliyatning 
boshqa daromadlari 
090 
- 
- 
- 
- 
Asosiy faoliyatning 
foydasi (zarari) (satr 
030-040+090) 
100 
454 607 646 
1 415 400 093 
960 792 447 
3.12 
Moliyaviy 
faoliyatning 
daromadlari: 
110 
Dividendlar 
shaklidagi 
daromadlar; foizlar 
shaklidagi 
daromadlar; 
moliyaviy ijaradan 
daromadlar; valyuta 
kursi 
farqidan 
daromadlar; 
moliyaviy 
faoliyatning boshqa 
daromadlari 
120-
160 
269 112 080 
506 789 162 
237 677 082 
188.1 
Moliyaviy faoliyat 
bo‗yicha xarajatlar: 
170 
Foizlar 
shaklidagi 
xarajatlar; 
moliyaviy 
ijara 
bo‗yicha 
foizlar 
shaklidagi 
xarajatlar; 
valyuta 
kursi 
farqidan 
zararlar; moliyaviy 
faoliyat 
bo‗yicha 
boshqa xarajatlar 
180-
210 
159 047 300 
833 455 050 
674 407 750 
523.9 
Umumxo‗jalik 
faoliyatidan 
220 
564 672 426 
1 088 734 205 
524 061 779 
192.9 

---

404 
moliyaviy natija 
Favquloddagi foyda 
va zararlar
 
230 
0 
0 
0 
0 
Foyda 
solig‗ini 
to‗lagunga 
qadar 
foyda (zarar) (satr 
220+/-230) 
240 
564 672 426 
1 088 734 205 
524 061 779 
192.9 
Foyda solig‗i 
250 
16 304 363 
30 730 577 
14 426 214 
188.4 
Foydadan 
boshqa 
soliqlar va boshqa 
majburiy to‗lovlar 
260 
40 674 456 
83 965 344 
43 290 888 
206.4 
Hisobot 
davrining 
sof foydasi (zarari) 
(satr 240-250-260) 
270 
507 693 607 
974 038 284 
466 344 677 
192.1 
Korxonada o‗tgan yilga nisbatan barcha ko‗rsatkichlar bo‗yicha ijobiy 
natijalarga erishilgan. 
Jumladan: 
- sotishdan yalpi foyda summasi o‗tgan yilga nisbatan 1 131 910 666 ming 
so‗mga yoki 224.2 foizga ortgan; 
- davr xarajatlari o‗tgan yilga nisbatan 184 442 245 ming so‗mga yoki 133.2 
foizga o‗sgan; 
- moliyaviy faoliyatdan daromadlar 237 677 082 ming so‗mga yoki 188.1 
foizga oshgan; 
- moliyaviy faoliyatdan xarajatlar 674 407 750 ming so‗mga yoki 523.9 
foizga ortgan; 
- umumjo‗jalik faoliyati natijasi 524 061 779 ming so‗mga yoki 192.9 foizga 
ortgan; 
- foyda solig‗ini to‗lagunga qadar foyda summasi o‗tgan yilga nisbatan 
524 061 779 ming so‗mga yoki 192.9 foizga ortgan; 
- sof foyda summasi o‗tgan yilga nisbatan 466 344 677 ming so‗mga yoki 
192.1 foizga ortgan. 
 

---

405 
11.12. Byudjetga to„lovlar va ajratmalarning tahlili 
Byudjetga to‗lovlar va ajratmalar deganda korxonalarning soliqlar va boshqa 
majburiy to‗lovlari bo‗yicha majburiyatlari tushuniladi. Ushbu majburiyatlar qisqa 
muddatli majburiyatlar hisoblanadi. Chunki qonunchilikka muvofiq ular joriy 
davrda qoplanishi zarur.
 
Soliqlar
deganda – muayyan miqdorlarda undiriladigan, muntazam, qaytarib 
berilmaydigan va beg‗araz xususiyatga ega bo‗lgan, byudjetga yo‗naltiriladigan 
majburiy pul to‗lovlari tushuniladi
49
. 
Boshqa majburiy to„lovlar
deganda – davlat maqsadli jamg‗armalariga 
majburiy pul to‗lovlari, bojxona to‗lovlari, shuningdek‚ vakolatli organlar hamda 
mansabdor shaxslar tomonidan yuridik ahamiyatga molik harakatlarni 
to‗lovchilarga nisbatan amalga oshirish uchun, shu jumladan muayyan huquqlarni 
yoki litsenziyalar va boshqa ruxsat beruvchi hujjatlarni berish uchun to‗lanishi 
lozim bo‗lgan yig‗imlar, davlat boji tushuniladi
50
.