Toshkent moliya instituti r. H. Ayupov, G. R. Boltaboeva raqamli iqtisodiyot asoslari

IoT 
– 
Internet 
of 
Things
). 
Ya’ni, 
ko‘plabmaishiyuskunalarelektrtarmog‘igaulanganligiodatiy, 
lekinbularikkinchidarajalihisoblanadi. 
Moddiydunyoningtoborako‘plabob’ektlariinternetgaulanmoqda, 
buesaaxborotto‘plashvahattobuob’ektlarnimasofadanturibboshqarishnihamta’minla
moqda. 
Amaldainternetdatashqidunyovaob’ektningturliko‘rsatkichlaridaniboratbo‘lganmo
ddiyob’ektningvirtualnusxasipaydobo‘lib, 
ushbuob’ektniinternetorqaliboshqarishgaimkonbermoqda. 
Buyumlarinternetigamisolqilib, 
masalan, 
texnikyordamhizmatidaaniqlanganbuzilishlarvarejadantashqarita’mirlashdoirasidaa
lmashtirishlozimbo‘lganehtiyotqismlarro‘yxatiniyuboradiganvitualma’lumotlaruzat

---

Toshkent Moliya instituti 
R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva 
ishtiziminikeltiribo‘tishmumkin.Buyumlarinternetisohasirivojlanishiningkeyingibo
sqichidabuyumlarningnafaqatodambilan, 
balkio‘zaroaloqaqilishimumkinligihamhisoblanadi, 
bukonveyerliliniyalarda, 
texnikta’mirlashtizimlarida, 
logistikavaboshqako‘plabbiznessohalaridaavtomatlashtirilgano‘zaroaloqalargaerish
ishimkoniniberadi. 
Lekinhaliyechiminikutibturganmasalalarhambor, 
chunonchi:elektrenergiyasiniminimaltarzdaiste’molqiladiganelektronika, 
shuningdek, 
buyumlarningo‘zaroaloqaqilishiuchunyangialoqastandartlariniyaratish. 
Raqamlashtirish bilan bog‘liq yana bir innovatsion yo‘nalish bu – to‘ldirilgan 
reallikdir (
AugmentedReality, AR
). Real dunyoga virtual dunyo ob’ektlarini 
qo‘shishga imkon beradigan to‘ldirilgan reallik texnologiyasi eng istiqbolli 
texnologiyalardan biri hisoblanadi. Tasavvur qiling, ko‘chada ketayotib, 
yoningizda bo‘lgan odamlar va ob’ektlar haqida qo‘shimcha axborot ko‘rasiz. 
To‘ldirilgan reallikka misollar mavjud bo‘lib, ular hayotda faol qo‘llanmoqda. 
Masalan, Moskvadagi ayrim parklarda moddiy dunyo ob’ektining virtual dunyo 
ob’ektiga bog‘langanini ko‘rsatadigan belgilarni uchratish mumkin. To‘ldirilgan 
reallik elementlari bo‘lgan o‘yinlar faol tarqalmoqda, magazinlarda virtual 
ko‘zgular va kiyimlar kiyib ko‘rish xonalari mavjud, to‘ldirilgan reallik 
avtomobillarda ham sinab ko‘rilmoqda.Biznesda virtual reallik texnologiyalari u 
qadar faol qo‘llanilmaydi, u yerda hozir