Toshkent moliya instituti r. H. Ayupov, G. R. Boltaboeva raqamli iqtisodiyot asoslari

Innovate UK
, Avstraliyada
National Digital 
Economy
. 
IoT
-platformalar yaratish va joriy qilish bo‘yicha loyihalar, amaliy 
dastur servislari ishlab chiqish Rossiyada ham amalgi oshirilmoqda. 
Internettashabbuslarni rivojlantirish jamg‘armasiinternetni rivojlantirish yo‘l 
xaritasini ishlab chiqdi hamda buyumlar internetiAssotsiatsiyasini ta’sis etdi. 
Rosstandart 
doirasida 
faoliyat 
ko‘rsatadigan 
«Kiberfizicheskiesistemы»standartlashtirish bo‘yicha yangi texnik qo‘mita 
faoliyati doirasida buyumlar interneti sohaida standartlar ishlab chiqish va qabul 
qilish rejalashtirilgan.
Katta ma’lumotlar (
Big Data
) – inson idrok qiladigan natijalar olish 
maqsadidastrukturalangan va strukturalanmagan (jumladan, mustaqil manbalardan 
olingan) ma’lumotlarni qayta ishlash uchun mo‘ljallangan usullar, vositalar va 
yondashuvlar yig‘indisidir. Katta ma’lumotlarkatta hajm bilan, xizma-xillik va 
yangilanish tezligi bilan tariflanadi, bu esa axborot bilan ishlash standart usullari 
va vositalarini yetarli darajada samarasiz qilib qo‘yadi. Shunday qilib, katta 
ma’lumotlar texnologiyasi bu –katta hajmdagi axborot asosida qaror qabul qilish 
vositasidir.Katta ma’lumotlar boshlang‘ich ma’lumotlar katta tanlamasi mavjud 
bo‘lgan joylarda paydo bo‘ladi. Ularning asosida makrodarajadagi hodisalarni 
tahlil va bashorat qilish, ijtimoiy xulq-atvor modellarini o‘rganish, shuningdek, 
ilmiy tajribalar statistika ma’lumotalri asosida trendlarni aniqlash mumkin.Tijorat 

---

Toshkent Moliya instituti 
R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva 
loyihalari uchun ham, davlat loyihalari uchun ham katta ma’lumotlar sohasidagi 
asosiy muammo - ma’lumotlarni yakuniy qo‘llash bo‘yicha vazifalarni 
boshlang‘ich ma’lumotlar asosida amalga oshirish hisoblanadi.Tahlil algoritmidagi 
eng so‘nggi zamonaviy trendlarni biladigan va kelgusi hisob-kitoblar tezligini 
baholay oladiganlar emas, balki ushbu texnologiyalarni qo‘llash asosida uzoq 
muddatli va asoslangan moliyaviy modellar yarata oladiganlar bugungi kunda katta 
ma’lumotlar sohasidagi ekspertlar hisoblanadi.Hozirgi kunga kelib,katta 
ma’lumotlarni qayta ishlashga imkon beradigan ko‘p sonli usullar va kompleks 
dasturiy mahsulotlar ishlab chiqaradigan kompaniyalar mavjud, masalan,