Toshkent moliya instituti r. H. Ayupov, G. R. Boltaboeva raqamli iqtisodiyot asoslari

Internet 
tizimida 
faoliyat 
olib 
boruvchi 
kompaniyalarning 
kapitalizatsiyasi 
asossiz ravishda juda ham ko’payib ketishi hamda 
kriptoaktivlar bahosining “
moliyaviy puffak
” ko’rinishida haddan tashqari 
ortib ketishi; 

Internet 
tarmog’ida 
reklama-biznesi 
bilan 
shug’ullanuvchi 
kompaniyalarning daromadlari sarf-harajatlaridan ko’ra ancha ko’proq 
kattalikka ega bo’lib ketishi
; 

Tarmoqdagi tadbirkorlar nafaqat moddiy boyliklar va hizmatlarni, balki 
raqamli va elektron tovarlarni ham sotish bilan shug’ullana boshladilar.
Masalan, 2016 yilda internet savdoning umumiy hajmi bir trillion dollardan 
ham ortib ketdi. Elektron tijoratda esa eng katta ulushni avia- va temir yo’l 
chiptalari sotuvchi kompaniyalar egallab turibdi; 

Intellektual mulkka egalikning yangi litsenziya turlari (halq litsenziyalari 
- Public Lisence) paydo bo’lishi.
Bunda yaratilgan mahsulot yoki hizmatga 
ko’pchilikning egalik qilish qoidasi amal qiladi. Masalan, halq tomonidan 

---

Toshkent Moliya instituti 
R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva 
intellectual mulkka egalik qilishga imkon beradigan 
Creative Common
(
CC
) 
turidagi litsenziyalar, ochiq dasturiy ta’minot uchun jamoaviy litsenziyani 
ko’zda tutadigan 
General Publik License
(
GPL, GNU
); 

Virtualizatsiya bo’yicha ko’rsatiladigan hizmat turlari asta-sekinlik bilan 
dasturiy ta’minot ishlab chiqaruvchilarni va komp’yuterchilarni 
bozordan siqib chiqara boshladi
. Masalan, 
SONY 
korporatsiyasi ham 
noutbuklarni korporativ zakazga binoan ishlab chiqarishni boshladi, chunki 
mijozlar borgan sari talabchan bo’lib borayaptilar va shu tufayli sifatli tovar 
va hizmatlarni istab qoladiar. 
