Toshkent moliya instituti



Yüklə 1,42 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə37/48
tarix02.01.2022
ölçüsü1,42 Mb.
#40403
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   48
ozbekiston respublikasi tijorat banklari zamonaviy xizmatlarini shakillantirish va rivojlantirish masalalari mavzusini oqitishda tadqiqiot metodini qollash

qilish, 

uning 

barqarorligini 

oshirish 

va 

yuqori 

halqaro 

reyting 

ko'rsatkichlariga erishishning ustuvor yo'nalishlari to'g'risida” PQ-1438 sonli 

qarori dasturi-amal bo’lib xizmat qilmoqda.

 



49 

 

Unga  ko’ra:  Respublikamizda  moliya-bank  tizimini  isloh  qilishni  yanada 



chuqurlashtirish  va  barqarorligini  oshirish,  banklar  va  butun  moliya-bank  tizimi 

faoliyatiga  yondashuvlarni  hamda  baholash  tizimini  tubdan  o’zgartirish,  hamma 

tomonidan  qabul  qilingan  xalqaro  normalar,  standartlar  va  baholash 

ko’rsatkichlariga  muvofiq  bank  faoliyatini  tashkil  etishning  yanada  yuqoriroq 

darajasiga chiqishni ta’minlash maqsadida: 

etakchi  xalqaro  reyting  kompaniyalari  tomonidan  qo’llaniladigan 



xalqaro normalar, mezonlar va standartlarga asoslangan hamda alohida banklar va 

umuman  bank  tizimining  butun  dunyoda  qabul  qilingan  yanada  yuksakroq 

baholash ko’rsatkichlari darajasiga chiqish yo’lidan olg’a siljib borishini xolisona 

baholash  imkonini  beradigan  tijorat  banklari  va  butun  moliya-bank  tizimi 

faoliyatini baholash va tahlil qilishning zamonaviy tizimini joriy etish; 

moliya-bank 



faoliyatining 

normativ-huquqiy 

bazasini 

yanada 


takomillashtirish,  zamon  talablari  va  xalqaro  normalar  hamda  standartlarga 

muvofiq  holda  amaldagi  qonun  hujjatlariga  o’zgartish  va  qo’shimchalar  kiritish 

hamda yangi qonun hujjatlari va me’yoriy hujjatlar qabul qilish; 

tijorat banklarining investistiyaviy faolligini kuchaytirish, investistiya 



loyihalarini  moliyalashtirishda  tijorat  banklari  ishtirokini  yanada  kengaytirish, 

loyihalarni ekspertiza qilish va xatarni baholash tizimini takomillashtirish, kreditlar 

bo’yicha  muammoli  qarzlarning  hosil  bo’lishiga  yo’l  qo’ymaslik  borasida  oldini 

olish  choralarini  ko’rish  yo’li  bilan  tijorat  banklarining  kredit  portfeli  muttasil 

o’sishi hamda sifati yaxshilanishini ta’minlash; 

tijorat 



banklarida 

hisob-kitob 

va 

hisobotlarning 



yangicha 

yondashuvlarini  shakllantirish  hamda  zamonaviy  texnologiyalari  va  uslublarini 

joriy qilish, moliya-bank axboroti saviyasi hamda sifatini oshirish, etakchi xalqaro 

reyting  tashkilotlari  talablariga  muvofiq  undan  keng  ko’lamda  foydalanishni 

ta’minlash; 

respublika  tijorat  banklari  va  moliya  institutlarini  dunyoda  qabul 



qilingan  standartlar,  uslubiyatlar  va  baholash  ko’rsatkichlari  tizimida  ishlay 

oladigan,  professional  tayyorlangan  yuqori  malakali  mutaxassislar  bilan 




50 

 

mustahkamlash,  moliya-bank  faoliyati  sohasida  kadrlarni  tayyorlash  va  qayta 



tayyorlash tizimini yanada takomillashtirish masalalari qo’yildi. 

Yurtimizda  aholiga  plastik  kartochkalardan  naqd  pul  mablag‘larining 

berilishini 

yanada 


yaxshilash 

maqsadida 

bankomatlar 

soni 


tobora 

ko‘paytirilmoqda.  Savdo  maydoni  150  kvadrat  metrdan  ortiq  savdo  va  xizmat 

ko‘rsatish  shoxobchalarini  terminallar  bilan  ta’minlash  ishlari  izchil  davom 

etmoqda. 

O‘zbekiston  Respublikasi  Markaziy  banki  va  Davlat  soliq  qo‘mitasi 

hamkorligida  ishlab  chiqilgan  tegishli  nizomda  bank  plastik  kartochkalari  orqali 

to‘lovlar  amalga  oshirilganda  tovarlar  (ishlar  va  xizmatlar)  narxlari  asossiz 

ravishda  oshirilishiga  yo‘l  qo‘ymaslik  qat’iy  ta’kidlangan.  2012  yilning  6 

avgustidan kuchga kirgan ushbu me’yoriy hujjatga binoan to‘lov terminallari avia 

va  temir  yo‘l  chiptalari  sotiladigan  kassalar,  aholidan  to‘lov  qabul  qilish 

punktlarida  majburiy  tartibda  o‘rnatilishi,  uy-joy,  kommunal  xizmatlari 

ko‘rsatadigan korxonalarda tashkil etilishi lozim. Shuningdek, telefon xizmatlari 

uchun  to‘lov  qabul  qiladigan  punktlar,  avtomobillarga  yoqilg‘i  quyish 

shoxobchalari,  savdo  maydoni  150  kvadrat  metrdan  ortiq  muqim  savdo 

do‘konlari, restoranlar, mehmonxonalar, aloqa bo‘limlari va boshqalar terminallar 

bilan  ta’minlanishi  darkor.  Ma’lumotlarga  ko‘ra,  respublikamiz  bo‘yicha  42 

mingdan  ziyod  savdo  va  xizmat  ko‘rsatish  sohasi  obyektida  terminallar 

o‘rnatilgan. Bu raqam kun sayin o‘smoqda. 2010 yilning 1 yanvarigacha ularning 

soni 60 mingga yetishi ko‘zda tutilgan. 

Aholiga qulaylik yaratish maqsadida amalga oshirilayotgan bunday chora-

tadbirlar  natijasida  to‘lovlar  uchun  hisob-kitoblarni  plastik  kartochkalar  orqali 

amalga oshirish tizimi va undan foydalanish ko‘lami tobora kengaymoqda. 

Prezidentimiz  Islom  Karimovning  2006  yil  3  avgustda  qabul  qilingan  “Plastik 

kartochkalar  asosida naqd pulsiz hisob-kitob tizimini  yanada  rivojlantirishga oid 

qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi va shu yil 6 apreldagi “Tijorat banklari 

depozitlariga  aholi  va  xo‘jalik  subyektlari  bo‘sh  pul  mablag‘larini  jalb  etishni 

yanada  rag‘batlantirish  qo‘shimcha  chora-tadbirlari  to‘g‘risida”gi  qarorlari  bu 



51 

 

borada muhim dasturilamal bo‘lmoqda. Mamlakatimizda naqd pulsiz hisob-kitob 



qilish  tizimini  yanada  rivojlantirish  va  takomillashtirish  borasida  amalga 

oshirilayotgan bunday keng ko‘lamli islohotlar o‘z samaralarini bermoqda. Buni 

davlat tijorat “Xalq banki” misolida ham ko‘rish mumkin. 

–  Joriy  yilning  1  noyabr  holatiga  ko‘ra,  bankimiz  tomonidan  muomalaga 

chiqarilgan plastik kartochkalar qariyb 290 mingga yetgan. Bu o‘tgan yilning shu 

davridagiga  nisbatan  plastik  kartochkalar  soni  ikki  barobar  ko‘paydi,  deganidir. 

“Xalq  banki”  terminallarining  asosiy  qismi  savdo  va  maishiy  xizmat  hamda 

umumiy ovqatlanish obyektlariga o‘rnatilgan

18



Yurtimizda  “elektron  hamyon”  orqali  to‘lovlarni  amalga  oshirish  yildan-yilga 



rivojlanib  borayotgani  savdo  va  xizmat  ko‘rsatish  shoxobchalarini  terminnallar 

bilan  ta’minlashni  yanada  jadallashtirishni  taqozo  etmoqda.  Buni  hisobga  olgan 

“Xalq  banki”  jamoasi  terminallarni  ko‘paytirish  choralarini  ko‘rmoqda.  Bank 

tomonidan  qo‘shimcha  ravishda  olingan  2500  donaga  yaqin  terminal  ayni 

kunlarda savdo va xizmat ko‘rsatish nuqtalariga o‘rnatilmoqda. 

     Joriy  yilning  o‘tgan  davrida  mazkur  moliya  muassasasi  tomonidan  xarid 

qilingan  infokioska  hamda  bankomatlar  joylardagi  bank bo‘limlariga  yetkazildi. 

Infokioska  –  plastik  kartochkaga  o‘tkazilgan  mablag‘larni  kartochkaga  yuklash, 

“elektron  hamyon”  orqali  amalga  oshirilgan  oxirgi  20  operatsiya  bo‘yicha 

ma’lumot olish va kommunal to‘lovlarni to‘lash imkonini beradi. 

Yaratilayotgan  bunday  qulayliklar  natijasida  yurtimizda  bank  plastik 

kartochkalaridan  foydalanish  izchil  oshmoqda.  Shu  yilning  1  noyabr  holatiga 

ko‘ra, “Xalq banki” elektron to‘lov vositalari orqali amalga oshirilgan mablag‘lar 

aylanmalari 2008 yilning shu davridagiga nisbatan 7,5 barobar ko‘paydi. 




Yüklə 1,42 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   48




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin