Bank xizmatlari deganda tijorat banklarining tezkor va strategik faoliyati
hamda samarali boshqarish bilan bevosita bog’liq bo’lgan harakatlar majmuasi
tushuniladi.
Bankning zamonaviy xizmatlari zamon sharoitidan kelib chiqgan holda
bevosita internet va mobil aloqa orqali o’rnatilgan Qonun va ishlab chiqilgan
maxsus yuriqnomalar doirasida o’z mijozlariga xizmat ko’rrsatishdir. Bunga misol
tariqasida mamlakatimizda rivojlanayotgan “Internet-banking” va “SMS-banking”
keltirishim mumkin.
Bizga ma’lumki, iqtisodiyotda hisob-kitoblar mexanizmining yaxshi yo’lga
qo’yilishi va uning aniq faoliyat yuritishi - barcha rivojlangan davlatlar
taraqqiyotining asosiy poydevori hisoblanadi. Har qanday davlatning iqtisodiy
qudratini yuqori samaraga ega bo’lgan pul tizimi va zamonaviy to’lov
mexanizmlarisiz tasavvur etib bo’lmaydi. Shu bilan birga, davlat har qanday
to’lovlarning banklar orqali amalga oshirilishi, ya’ni naqd pulsiz hisob-kitoblar
tizimini kengaytirib borishdan doimiy manfaatdor hisoblanadi. Jumladan,
«O’zbekiston Respublikasi Markaziy banki to’g’risida»gi Qonuniga muvofiq
respublikamizda hisob-kitoblarning samarali tizimini tashkil qilish Markaziy
bankning asosiy vazifalaridan biri etib belgilangan. Bu borada zamonaviy axborot -
kommunikatsiya texnologiyalarini keng ko’lamda tadbiq etish muhim ahamiyat
kasb etadi.
Bozor munosabatlarining sub’ektlari o’rtasida hisob-kitoblar mexanizmini
tashkil etish, to’lovlar uzluksizligi va bir maromda o’tishini ta’minlash bozor
iqtisodiyoti faoliyatining muhim shartlaridan biri hisoblanadi.
Shu
o’rinda O’zbekiston Respublikasining “Elektron to’lovlar
to’g’risida”gi Qonuni 4-moddasiga muvofiq hozirgi kunda Markaziy bankning
yagona banklararo to’lov tizimi, 29 ta tijorat banklarining ichki to’lov tizimlari,
shuningdek, bank kartalari bo’yicha barcha tijorat banklarini qamrab olgan “Uz-
Kart” banklararo chakana to’lov tizimi, aholidan uyali aloqa xizmati, kommunal va
8
boshqa to’lovlarni qabul qilish bo’yicha “Uz-Paynet” to’lov agenlik tarmog’i
hamda “SMS-TO’LOV” chakana to’lov tizimlari faoliyat yuritmoqda.
Xususan, O’zbekiston Respublikasi Prezidentining “2011-2015 yillarda
respublika moliya-bank tizimini yanada isloh qilish va barqarorligini oshirish
hamda yuqori xalqaro reyting ko’rsatkichlariga erishishning ustuvor yo’nalishlari
to’g’risida” 2010 yil 26 noyabrdagi PQ-1438-sonli Qarori 1-ilovasi 17-bandi
ijrosini ta’minlash yuzasidan 2011 yildan boshlab barcha tijorat banklarida bank
hisobvaraqlariga masofadan xizmat ko’rsatish tizimlari, jumladan “Internet-
banking” xizmati joriy etildi. O’zbekiston Respublikasi Markaziy banki tomonidan
O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2010 yil 26 noyabrdagi “2011-2015
yillarda respublika moliya-bank tizimini yanada isloh qilish va barqarorligini
oshirish hamda yuqori xalqaro reyting ko’rsatkichlariga erishishning ustuvor
yo’nalishlari to’g’risida” PQ-1438-sonli Qarori bilan tasdiqlangan chora-tadbirlar
majmuasining 1-ilovasi 17-bandi, O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2012
yil 21 martdagi “Zamonaviy axborot-kommunikastiya texnologiyalarini yanada
joriy etish va rivojlantirish chora-tadbirlari to’g’risida” 1730-sonli Qarori bilan
tasdiqlangan
O’zbekiston Respublikasida 2012-2014 yillarda axborot-
kommunikastiya texnologiyalarini yanada joriy etish va rivojlantirish dasturi 1-
ilovasi 17-bandi, shuningdek, O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2012 yil
18 iyuldagi “Ishbilarmonlik muhitini yanada tubdan yaxshilash va tadbirkorlikka
yanada keng erkinlik berish chora-tadbirlari to’g’risida”gi PF-4455-sonli Farmoni
talablarining ijrosini ta’minlash yuzasidan quyidagi ishlar amalga oshirildi.
kichik biznes sub’ektlari – mikrofirmalar tomonidan zamonaviy va qulay
bank xizmatlari, jumladan bank hisobvaraqlariga masofadan turib xizmat
ko’rsatish tizimlaridan keng ko’lamda foydalanish uchun shart-sharoit
yaratilib, ushbu tizimdan foydalanish doimiy ravishda kengaytirilmoqda;
ular tomonidan respublika va mahalliy byudjetga to’lanadigan soliqlar va
boshqa majburiy to’lovlarni bank hisobvaraqlariga masofadan turib xizmat
ko’rsatish tizimlari orqali to’lash imkoniyati yaratildi;
9
bank hisobvaraqlariga masofadan turib xizmat ko’rsatish tizimlaridan
foydalanib,
to’lovlarni
amalga
oshirayotgan
xo’jalik
yurituvchi
sub’ektlardan ularning hisobvarag’iga xizmat ko’rsatganlik uchun
undiriladigan (ko’rsatilgan xizmatlar bo’yicha abonent va vositachilik
haqlari) to’lovlarni 20 foizga kamaytirilgan;
xo’jalik yurituvchi sub’ektlar, jumladan kichik biznes sub’ektlari uchun
bank hisobvaraqlariga masofadan turib xizmat ko’rsatish tizimlaridan
foydalanish imkoniyatlari to’g’risida doimiy targ’ibot ishlari olib
borilmoqda.
Dostları ilə paylaş: |